تأثير اصالت ايراني-توراني نگارگر درنمايش جايگاه اجتماعي زن نگاره‌هاي خواستگاري نسخه مصور ورقه و گلشاه

The Influence of the Iranian-Turanian Ingenuity of the Painter in Illustrating the Social Place of Women in Courtship Paintings of the Vargheh and Golshah Manuscript

بيان مسئله: پژوهش‌هايي با موضوع «زن»، اغلب سويه‌اي جديد از فرهنگ اجتماعي دوران مختلف را آشكار مي‌سازد. جايگاه زنان در جغرافياي فرهنگي ايراني، از دوران باستان تا به امروز، فراز و فرودهاي بسياري داشته است. يكي از راه‌هاي مطالعه اين جايگاه، بررسي نسخ مصور تاريخي است. در اين پژوهش دو نگاره با مضمون خواستگاري، از نسخه مصور «ورقه و گلشاه» مورد بررسي قرار مي‌گيرد. اين نسخه به‌عنوان كهن‌ترين نسخه مصور رقم‌دارِ فارسي، متعلق به اواخر قرن ششم و اوايل قرن هفتم ه.ق بوده و تصويرگر آن «مؤمن محمد خويي» است. اين پژوهش به دو سؤال زير پاسخ مي‌دهد: اصالت ايراني-توراني نگارگر و بافت فرهنگيِ او، چه تأثيري بر خوانش شخصي وي از متن ادبي داشته و اين خوانش چگونه در بازنمايي تصويري داستان تأثير گذاشته است؟ هدف: درك ميزان تأثير اصالت و بافت فرهنگي اجتماعيِ نگارگر، در نوع بازنمايي متن ادبي با ريشه‌اي غيرايراني هدف پژوهش حاضر است. روش پژوهش: رويكرد تحقيق، كيفي است. داد‌ه‌هاي آن بر پايه اطلاعات كتابخانه‌اي، پايگاه‌هاي اطلاعاتي علمي به‌دست آمده و روش ارائه آن توصيفي و تحليلي است. در تحليل داده‌ها از نظريه نشانه‌شناختيِ بينامتني مايكل ريفاتر استفاده شده است. يافته‌ها: در نتيجة حاصل از اين پژوهش مي‌توان بيان كرد كه نگارگر بافت فرهنگيِ متن ادبي كه شامل نگاه مادي و زميني به مقولة «عشق»، مولد بودن مردان در هرگونه فرهمندي و تصميم‌گيري است را در خوانش شخصي خود، حل كرده و نگاهي ايراني توراني را كه در آن زن، ماهيتي «فاعل و فعال» در عشق، تصميمات و صحنه‌هاي اجتماعي دارد، به نمايش گذاشته است.

Problem Definition: Research regarding the topic of "women" often exposes new aspects of the social culture of diverse epochs. The position of women in Iranian cultural geography bore many fluctuations from ancient times to the present day; hence, a means to study this position is to scrutinize historical illustrated manuscripts. In this study, two courtship themes from the illustrated version of "Vargheh and Golshah" are observed. This version, as the oldest illustrated version of Persian numerals, belongs to the late sixth and early seventh centuries AH. and is illustrated by "Mo'men Mohammad Khoei". This study seeks to answers the following two questions: What effect did the Iranian-Turanian originality of the painter and his cultural background have on his personal interpretation of the literary text, and how did this analysis affect the visual representation of the story? . Objective: The aim of this study is to understand the effect of the originality and socio-cultural context of the artist in the method of representation of a literary text with non-Iranian roots. Research Method: The research approach of this study is qualitative. Data is based on library information and scientific databases; moreover, the methodology is descriptive and analytical and Michael Riffaterre's intertextual semiotic theory is applied in data analysis. Results: According to the results of this study, it can be stated that the cultural context of the literary text, which comprises of a material and earthly assessment of "love" according to the Turanians and the productivity of men in any kind of decision-making in his personal reading is resolved by the painter and presents an Iranian view in which the woman devises an "active and dynamic" nature in love, decisions and social scenes.