قانون رقابت در عصر كسب و كارهاي پلتفرمي (مطالعه چند موردي)

كسب و كارهاي پلتفرمي گونه‌اي نوين از فعاليت‌هاي اقتصادي را مبتني بر فناوري اطلاعات و ارتباطات ايجاد كرده‌اند. هر چند دولت‌ها نوآوري‌هاي اين كسب و كارها را تشويق مي‌كنند، اما آنها چالش‌هايي را در محيط اقتصادي ايجاد مي‌كنند كه نشان از كاهش كارآيي قوانين اقتصادي از جمله قانون رقابت دارد. پژوهش حاضر با تاكيد بر ويژگي‌هاي مشترك عصر كسب و كارهاي پلتفرمي تلاش كرده است، اثرات اين ويژگي‌ها را بر مصاديق، چگونگي تشخيص و مرجع قانون رقابت شفاف نمايد. براي اين منظور هجده پرونده‌هاي نقض رقابت در كشورهاي برزيل، روسيه، هند، چين، آفريقاي جنوبي و ايران مبتني بر مطالعه چند موردي انتخاب شده است. نتايج نشان مي‌دهد، پنج ويژگي عصر كسب و كارهاي پلتفرمي اعم از الف) بازارهاي دوسويه و اثر شبكه ب) دسترسي به جاي مالكيت ج) مدل درآمدي و قيمت‌گذاري د)نوآوري در مدل كسب و كار و بخش‌بندي نوين اقتصادي و ه) داده، مالكيت آن و حريم خصوصي بر سه مصداق رفتارهاي ضدرقابتي (كارتل، سوء رفتار و ادغام) موثر هستند. آنچنانكه مصاديق جديدي از قراردادهاي افقي، ايفاي نقش هاب، قراردادهاي عمودي (كارتل/تباني)، خودترجيحي، تبعيض، منع دسترسي از طريق دروازه، استثمار، هم‌بسته كردن كالا و خدمات و قيمتگذاري تهاجمي (سوء رفتار) و گردش مالي شركت‌ها و ساختار بازار (ادغام) ظهور مي‌يابد. دوم آنكه اين ويژگي‌ها بر چگونگي تعريف بازار مربوطه (محصول مربوطه و جغرافياي مربوطه) و همچنين تشخيص قدرت مشهود بازار موثر هستند. علاوه بر اين دو، پژوهش حاضر اهميت وجود و طراحي مرجع رسيدگي به رقابت در تناظر با تنظيم‌گر بخشي را برجسته كرده است.