بررسي عملكرد، اجزاي عملكرد و كارايي مصرف آب گياه كينوا (رقم Giza-1) تحت مديريت‌هاي مختلف آبياري

يكي از روش‌هاي مؤثر براي توليدات كشاورزي پايدار و حصول امنيت غذايي در مناطق خشك و نيمه‌خشك نظير ايران، استفاده از گياهاني است كه در تنش‌هاي محيطي عملكرد و بهره‌وري آب مناسبي داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسي اثر مديريت ‌آبياري بر خواص مورفولوژيكي گياه «كينوا» در شرايط گلخانه‌اي در دانشگاه فردوسي مشهد در سال 1398-1397 اجرا شد. پژوهش حاضر در قالب طرح كاملاً تصادفي با 3 تكرار و به‌صورت كشت گلداني برروي گياه كينوا رقم Giza-1 اجرا شد. تيمارهاي مورد بررسي در اين پژوهش شامل 4 مديريت آبياري (آبياري كامل FI، آبياري بخشي ريشة متناوب APRD، ثابت FPRD و كم‌آبياري به ميزان 50 درصد ظرفيت زراعي DI) بود. نتايج نشان داد كه مديريت‌هاي آبياري بر تعداد برگ، ارتفاع، وزن خشك بوته و ريشه، كارايي مصرف آب و عملكرد دانه در سطح احتمال يك درصد و بر طول ريشه در سطح 5 درصد معني‌دار شد. استفاده از تيمارهاي APRD، FPRD و DI منجر به كاهش ارتفاع (13.3، 26.8 و 34.6 درصد) و كاهش عملكرد دانه (13.5، 27.4 و 33.3 درصد) در مقايسه با تيمار FI شد. براساس نتايج اين پژوهش، استفاده از تيمارهاي APRD، FPRD و DI منجر به افزايش كارايي مصرف آب به‌ترتيب به ميزان 38.3، 10.5 و 23.8 درصد در مقايسه با تيمار FI شد. مطابق با نتايج به‌دست‌آمده و ازآنجايي‌كه از دانه‌هاي گياه كينوا نسبت‌به ساير قسمت‌ها، نظير برگ بيشتر استفاده مي‌شود و با توجه به موضوع كمبود منابع آب شيرين در ايران، مي‌توان از تيمار آبياري بخشي با درنظرگرفتن كاهش عملكرد دانه استفاده كرد. به‌طوركلي استفاده از آبياري بخشي ريشه براي آبياري محصولات كشاورزي نظير گياه كينوا در كشور با مديريت مناسب و مطلوب مي‌تواند به‌عنوان يك راهكار مناسب درجهت استفاده از آب در شرايط بحران توصيه شود، هرچند كه لازم است آزمايش‌هاي بيشتري (به‌ويژه در شرايط مزرعه‌اي) درجهت تأييد نتايج پژوهش حاضر انجام شود.