بررسي اقتصادي نمك‌زدايي و انتقال آب دريا (مطالعة موردي: صنايع معدني جنوب شرق كشور)

امروزه، تأمين آب به روش شيرين‌سازي آب دريا، گزينة اميدبخشي براي جبران كمبود منابع آب است؛ با اين حال، بهره‌برداري از اين منابع به‌علت هزينه‌هاي زياد، از ديدگاه اقتصادي و مالي، چالش‌برانگيز است؛ بنابراين، هزينه فرصت عرضة آب به اين روش با منافع حاصل از آن بايد به‌دقت بررسي شود. در اين پژوهش، با استفاده از تحليل هزينه به فايده، به‌عنوان يك ابزار پيشتبان تصميم‌گيري، منافع خالص اقتصادي و مالي طرح شيرين سازي و انتقال آب خليج فارس، كه براي تأمين آب مورد نياز صنايع معدني جنوب شرق ايران در حال اجراست، بررسي شد. به اين منظور، منافع ناخالص عرضة آب توسط پروژه براساس ارزش توليد نهايي آن (ارزش اقتصادي) در صنايع مصرف كننده، برآورد و در مقابل هزينه هاي سرمايه گذاري، بهره برداري و نگهداري هر دو جزء طرح، يعني شيرين‌سازي و انتقال آب ارزيابي شد. نتايج حاصل از مقدار ارزش حال خالص طرح نشان داد منافع حاصل از تأمين آب براي صنايع معدني جنوب شرق كشور با شيرين‌سازي و انتقال آب از خليج فارس، علاوه بر اينكه كلية هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري، هزينه‌هاي بهره‌برداري و نگهداري و هزينه فرصت پول را جبران مي‌كند، در طول دورة 30 سالة بهره‌برداري، درمجموع، 59127.2 ميليارد ريال به رفاه اقتصادي جامعه مي‌افزايد. گفتني است، نرخ بازده داخلي طرح، 22.3 درصد به دست آمد كه به‌طور معني‌داري، از نرخ تنزيل پايه (0.07) بزرگ‌تر است؛ بنابراين، اجراي طرح شيرين‌سازي و انتقال آب خليج فارس براي تأمين آب لازم براي صنايع معدني كشور، توجيه اقتصادي دارد. منافع اقتصادي ناشي از عرضة آب به‌صورت شيرين‌سازي آب دريا براي تأمين نياز صنايع معدني، هزينه‌هاي زياد شيرين‌سازي و انتقال آب را پوشش مي‌دهد و اجراي آن را از ديدگاه اقتصاد ملي توجيه‌پذير مي‌كند. پايداري مالي طرح نيز نشان‌دهندة وجود انگيزه‌هاي مالي كافي براي ورود بخش خصوصي به طرح‌هاي سرمايه‌گذاري طرح‌هاي شيرين‌سازي و انتقال آب دريا با كاربري صنعتي و معدني است.