مروري نظام‌مند بر پژوهش‌هاي مكان‌يابي كتابخانه‌هاي عمومي با استفاده از نظام اطلاعات جغرافيايي

هدف: اين مطالعه با مرور نظام‌مند متون پژوهشي در حوزه مكان‌يابي كتابخانه‌هاي عمومي ايران با استفاده از نظام اطلاعات جغرافيايي به تحليل وضعيت آن پژوهش‌ها از جنبه‌هاي گوناگون مي‌پردازد. بر اين اساس، مشكلات و مؤلفه‌هاي موردتوجه در مكان‌يابي كتابخانه‌هاي عمومي ايران بر اساس متون پژوهشي بررسي شده است. روش: مطالعۀ حاضر از نظرِ هدف كاربردي و مبتني بر مطالعۀ نظام‌مند با مدل پريسما است. براي جمع‌آوري داده‌ها، كليد‌واژه‌هاي مرتبط با موضوع پژوهش در پايگاه‌هاي اطلاعاتي معتبر جست‌وجو و 372 مقاله پژوهشي بازيابي شد. با مطالعه و بررسي چكيدۀ مقاله‌ها و در صورت لزوم، نتايج، مقالات تكراري و غيرمرتبط حذف شدند. در نهايت، با اعمال پيمايش اوليه و متناسب با معيارهاي ورودي و خروجي، مطالعات توسط پژوهشگران كنترل شد و 29 مقاله باقي ماند. ابزار پژوهش از نوع سياهۀ وارسي بود. اطلاعات به‌دست‌آمده با تلخيص مطالب در قالب جدول ارائه شده است. يافته‌ها: يافته‌هاي مرور نظام‌مند نشان مي‌دهد توزيع كتابخانه‌هاي عمومي در ايران نامتوازن و از نظرِ دسترسي نامناسب هستند. مؤلفه‌هاي موردتوجه، آسايش (32.81 درصد)، سازگاري (31.25 درصد) و كارايي (17.18 درصد) بودند. همچنين يافته‌ها نشان داد در پژوهش‌هاي انجام‌شده در اين حوزه كمتر به نقشه و رويكرد مهندسي ساختمان توجه شده است. اصالت/ارزش: با مرور پژوهش ‌هاي حوزۀ مكان‌يابي كتابخانه‌هاي عمومي، يافته‌هاي اين حوزه از نظرِ وضعيت توزيع كتابخانه‌ها، مطلوبيت دسترسي به آن‌ها و مؤلفه‌هاي مؤثر در مكان‌يابي مشخص شد. اين پژوهش تصويري كلي نسبت به آنچه انجام شده و آنچه بهتر است در تعيين مكان كتابخانه‌هاي عمومي رعايت شود براي پژوهشگران آينده ارائه مي‌كند.