تعيين منشاء اورانيوم و ارزيابي ريسك سلامت آن در آبخوان تهلاب، منطقه زمين گرمايي تفتان- جنوب شرق ايران

در اين مطالعه تركيب زمين شيميايي و رخداد اورانيوم در آبخوان تهلاب واقع در جنوب شرق ايران و در مجاور منطقه زمين گرمايي تفتان، به منظور تعيين منشاء اورانيوم و فرايندهاي كنترل كننده شيمي آبخوان مورد مطالعه قرار گرفت. همچنين ارزيابي ريسك سلامت اورانيوم براي آب شرب در 16 چاه نمونه برداري مورد بررسي قرار گرفت. آنيون هاي اصلي در تمام نمونه ها مقادير بالاتر از استاندارد آب شرب(WHO) را نشان دادند. بررسي نمودار پايپر نشان داد كه تيپ آب ها از نوع سولفاته كلروره و رخساره غالب سديك است. نتايج هيدروژئوشيميايي پيشنهاد مي دهد كه تركيب شيمي آّب زيرزميني تهلاب تحت تاثير منشاء هيدروترمالي در ارتباط با چرخش عميق در محدوده آتشفشان تفتان قراردارد. نتايج شاخص اشباع نشان داد كه نمونه هاي آب زيرزميني آبخوان تهلاب نسبت به كوارتز، كلسدوني، هماتيت، اوراننيت(68.75 درصد نمونه ها)، كافينيت(43.75) و U4O9(31.25) فوق اشباع هستند. نتايج تحليل مولفه اصلي، فاكتور وزني مثبت بالاي اورانيوم، واناديم، بيكربنات و سيليس را نشان داد كه تاييد كننده منشاء زمين زاد اورانيوم و همچنين نقش سيليس در كنترل غلظت اورانيوم در آبخوان است. محاسبه شاخص خطر براساس عنصر اورانيوم، براي 81.25 درصد نمونه ها مقدار بالاتر از يك را نشان داد. از اين رو استفاده آب شرب براي كودكان توصيه نمي شود. ارزيابي ريسك سلامت نشان مي دهد كه مصرف آب در ناحيه مورد مطالعه مي تواند تهديد سلامتي را به همراه داشته باشد. از اين رو با توجه به تاثير فعاليت هيدروترمالي آتشفشان تفتان، نياز به پايش منظم عناصر عناصر بالقوه سمناك آبخوان است.