پژوهشي در سبك، محتوا و شيوه‌هاي شعر اعتراض معاصر با بررسي اشعار «مهدي اخوان ثالث، احمد شاملو، سياوش كسرايي»

زمينه و هدف: شناخت ويژگيهاي ادبي، انتقادي و سياسي اشعار شاعراني چون اخوان ثالث، شاملو و كسرايي همواره نزد محققان جايگاه برجسته‌اي داشته است، اما فهم اين خصيصه‌ها در پرتو يك روش تحليلي است كه اين امكان را براي محقق فراهم ميسازد تا دركي جامع از نحوه بازنمايي اشعار اعتراضي اين شاعران پيدا شود. باري در تحقيق حاضر تلاش بر اين است تا با رويكردي تحليلي، به مطالعه شيوه‌هاي شعر اعتراض در شعر شاعراني چون اخوان ثالث، شاملو و كسرايي پرداخته شود. روش مطالعه: روش انجام اين تحقيق بصورت توصيفي، اسنادي (كتابخانه‌اي) و براساس رويكردي تحليلي است. يافته‌ها: مطالعه در شيوه‌هاي شعر اعتراض معاصر با تكيه بر شعر شاعراني چون اخوان ثالث و شاملو و سياوش كسرايي حاكي از وحدت نظام مفهومي و مضموني اشعار اين شاعران در مسير برافراشتن نداي مردم است. در اين ميان اخوان ثالث، با ندايي يأس‌آلود از درازناي تاريخ و آيين زردشتي سخن ميگويد. شاملو نظم مستقر اجتماعي را نميپذيرد و در تلاش براي فهم يك نظام آرماني، هدف‌گذاريهاي سياسي و اجتماعي است كه كم‌كم به يك جهانبيني بسيط فلسفي و انقلابي منتهي ميشود. كسرايي اما نه چون اخوان نااميد از تغيير است و نه چون شاملو دل به گزاره‌هاي فلسفي و اجتماعي خوش دارد، بلكه او شاعري متعهد و انقلابي به تمام معنا است. نتيجه‌گيري: در شعر اخوان بنمايه‌هاي اعتراضي، در قالب نوعي نگرش يأس‌آلود ظاهر ميشود. اخوان گمان ميكرد تنها راه نجات، پناه بردن به يك سلوك آييني اصيل است. اما شاملو ذاتاً شاعري ناسازگار با روحيۀ زمانه‌اش بود. شعر شاملو تمامي عناصر حياتي جامعه را بر ساختي كج‌ومعوج از ساحتهاي ايدئولوژيك حاكميت سياسي ميدانست و ازاينرو، اعتراض در چنين جامعه‌اي را حركتي مقدس بشمار مي‌آورد. از آن سو، اگرچه كسرايي بلحاظ مكتبي و مرام اجتماعي به شاملو نزديك بود، رويكرد تمثيلي و نمادين ابتدايي او و در آخر اشعار انقلابي و چريكي‌اش باعث شد حامي و مشوق يك انقلاب سوسياليستي و مردمي باشد.