عنوان مقاله :
رقابت قدرتهاي بزرگ و تداوم دشمني در روابط ايران و امريكا
پديد آورندگان :
لطفيان ، سعيده دانشگاه تهران - دانشكده حقوق و علوم سياسي - گروه علوم سياسي , فقيه ، مهدي دانشگاه تهران - دانشكده حقوق و علوم سياسي
كليدواژه :
روابط ايرانامريكا , هژموني , دشمني , رقابت قدرتهاي بزرگ , موازنه تهديد
چكيده فارسي :
هدف اصلي اين پژوهش بررسي تأثير تشديد رقابت قدرتهاي بزرگ بر روابط ايران با امريكا در حوزه امنيتي است. چين (و شايد روسيه) در تلاش بودهاند تا موقعيت فرومايه قدرت خود را در مقايسه با قدرت امريكا درنظام بينالملل تغيير دهند، و ممكن است در نهايت موفق شوند كه بهعنوان رهبر جهاني از ايالات متحده سبقت بگيرند. با تشويق دشمنان و رقباي منطقهاي ايران كه تلاشهاي مربوط به حلوفصل منازعات با هدف پايان دادن به دشمني طولانيشده دو كشور را به چالش كشيدهاند، سياستمداران واقعگرا و نومحافظهكار امريكايي متقاعد شدهاند كه از ايرانهراسي (ترس غيرمنطقي از ايران) بيشترين سود را بهدست ميآورند، حتي به قيمت تشديد تنشها كه ميتواند جنگ سرد بين دو كشور را به وضعيت هميشگي روابط متقابل تبديل كند، و امنيت منطقهاي را تهديد كند. پرسش اصلي پژوهش اين است كه «چرا و چگونه هژموني ايالات متحده و رقابت قدرتهاي بزرگ بر روابط متقابل ايران و امريكا تأثير داشته است؟» در چارچوب نوواقعگرايي، و با استفاده از روش تحليل محتواي كيفي بيانات مقامات و مهمترين اسناد دولتي امريكايي در مورد راهبردهاي امنيت ملي، و نيز تحليل دادههاي آماري نشاندهنده ابعاد قدرت نسبي امريكا فرضيه زير آزمون ميشود: هرچه فشارهاي اقتصادي بر ايران بر اثر تعلل اروپاييها و امريكا براي رفع تحريمها بيشتر شود، ايران براي مقابله با دشمني امريكا ناگزير به نزديكتر شدن به چين و روسيه خواهد شد، و سياستمداران امريكايي مصممتر ميشوند كه روابط خود را با همپيمانان و شركاي منطقهاي تقويت كنند. نتيجه كلي اين است كه رقابت قدرتهاي بزرگ براي گسترش برتري جهاني افزايش خواهد يافت و تأثير نامطلوبي بر امنيت خليجفارس خواهد گذاشت. با افزايش تنش بين امريكا، چين و روسيه، شاهد تداوم دشمني در روابط ايران با امريكا و نزديكترين همپيمانان منطقهاي آن خواهيم بود. در اين شرايط مسابقه تسليحاتي بهويژه در زمينه گسترش برنامه موشكهاي بالستيك و پهپادها از يك سو، و درگيريهاي نامنظم و هيبريدي تشديد خواهند شد.