تاثير احداث راه‌آهن يزد- اقليد بر پوشش گياهي و خاك در بوته زارهاي منطقه حفاظت شده كالمند-بهادران استان يزد

سابقه و هدف: احداث راه آهن از فعاليت هاي مهم در توسعه هر كشور محسوب مي شود. عمليات احداث راه آهن بر محيط زيست اطراف راه آهن اثرهايي را مي تواند داشته باشد. اين مطالعه اثر احداث راه آهن يزداقليد را بر برخي ويژگي هاي پوشش گياهي و خاك تيپ هاي درمنه و علف شتر واقع در منطقه حفاظت شده كالمندبهادران بررسي نمود.مواد و روش ها: به منظور ارزيابي متغيرهاي پوشش گياهي و خاك در تيپ هاي مورد مطالعه، از روش نمونه برداري تصادفي سيستماتيك استفاده شد. از روش نمونه برداري تصادفي سيستماتيك استفاده شده؛ بدين صورت كه در داخل هر تيپ، سه منطقه با فاصله هاي مختلف از راه آهن شامل منطقه اول (فاصله 0 تا 250 متري)، منطقه دوم (فاصله 250 تا 500 متري) و منطقه سوم (فاصله 500 تا 1000 متري) از راه آهن در نظر گرفته شد و نمونه برداري از پوشش گياهي و خاك صورت گرفت. در داخل هر منطقه 4 ترانسكت 100 متري به طور تصادفي و تعداد 2 پلات در ابتدا و انتهاي هر ترانسكت به صورت سيستماتيك قرار داده شد و درنهايت داده هاي حاصل از اندازه گيري پوشش گياهي و آزمايش هاي مربوط به خاك به دليل مقايسه بيش از دو گروه با استفاده از آناليز واريانس يك طرفه و آزمون دانكن به كمك نرم افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت .نتايج و بحث: نتايج اين مطالعه نشان داد كه احداث راه آهن در منطقه حفاظت شده كالمند بهادران واقدام هايي كه در طي فرايند احداث انجام مي شود ، مي تواند اثرهايي را بر ويژگي هاي فيزيك و شيميايي خاك و پوشش گياهي داشته باشد به اين صورت كه در تيپ درمنه سبب كاهش معني داري توليد فرم رويشي بوته اي ( 81 / 0 گر م)شده است( P 0.05 ) . همچنين كاهش معني دار هدايت الكتريكي ( ds/m78 / 0)، پتاسيم ( ppm64 / ) اسيديته ( 7 / 7) و درصد آهك (26.25) شد ه( P 0.05 ) و كاهش معني داري درصد رس ( 4 %) شده است( P 0.01 ). در تيپ علف شتر احداث راه آهن افزايش معني دار توليد (13 / 6گرم)، تراكم ( 42 / 1 ) و درصد پوشش ( 01 / 6) فرم رويشي بوته اي شده است ( P 0.05 ) و همچنين با عث كاهش معني داري توليد فرم رويشي درختچه اي (0 )، درصد پوشش فرم رويشي درختچه اي ( 17 / 0 ) ( P 0.05 ) و تراكم فرم رويشي درختچه اي ( 0) شده است ( P 0.01 ) . در خصوص تاثير احداث راه آهن بر پارامترهاي خاكي اين تيپ مي توان گفت احداث راه آهن سبب افزايش معني دار درصد سنگ ( 93 %) و كاهش معني داري درصد سيلت ( 2 %) ، هدايت الكتريكي ( ds/m1.66) شده ( P 0.05 ) و همچنين باعث كاهش معني داري مواد آلي( 18 / 0 ) عناصرفسفر( ppm5.25 ) و پتاسيم( ppm0.63 ) شد ( P 0.01 . )نتيجه گيري: احداث راه آهن و باتوجه به فعاليت هايي كه در طي فرايندهاي جهت ساخت واحداث مسير ريلي صورت مي گيرد مي تواند سبب جابه جايي خاك اطراف راه آهن شده و همين اقدام مقدمه فرسايش خاك و آبي منطقه را فراهم مي كند كه موجب فقير شدن و كاهش كيفيت خاك اطراف منطقه هاي نزديك راه آهن و به تبع آن كاهش توليد گياهي در برخي منطقه ها را در بر داشته است .