مدل سازي گستره پراكنش آرايه هاي خواهري دورگه زا در گونه هاي زردپره سرسرخ و زردپره سر سياه از راسته گنجشك سانان

سابقه و هدف: جدايي گونه ها بر مبناي نتايج فيلوژني مي تواند با مدل سازي هايي كه ورودي آنها داده هاي زيستگاهي هستند، پشتيباني شود. در مطالعه حاضر دو آرايه خواهري كه براساس مستندهاي مولكولي جدا از هم هستند، از نظر عامل هاي تأثيرگذار زيستگاهي كه احتمالا در اين جدايي دخيل بوده اند و همچنين از نظر پراكنش در برهه تاريخي گذشته و آينده، مورد بررسي قرار گرفته اند. گونه ها ي مورد مطالعه شامل زردپره سرسرخ و زردپره سرسياه از راسته گنجشك سانان هستند.موا د و روش ها: در راستا ي مدل سازي توزيع گونه ها ، متغيرهاي زيست اقليمي از پايگاه داده CHELSA به همراه متغيرهاي ارتفاع، شيب و سنجه پوشش گياهي به عنوان داده هاي زيستگاهي براي ورود به مدل مورد استفاده قرار گرفتند. همچنين نقاط حضور گونه ها پس از جمع آوري در بازه توليدمثلي غربالگري شد ه و به عنوا ن داده تعليمي به مدل ها اضافه شد. در اين مطالعه جهت مدل سا زي از پكيج sdm شامل 8 مدل ( GLM ، GAM ، BRT ، RF ، CART ، SVM ، MaxEnt و MARS ) در محيط نرم افزار R استفاده گرديد. مدل سازي توزيع گونه ها در برهه زماني آخرين دوره يخبندان، حال حاضر ( 1997-2013 ) و سال 2050 انجام شد.نتايج و بحث: نتايج جدايي پردازه اكولوژيكي، گونه ها را تحت تأثير متغيرهاي محيطي نشان داد. مطابق نتايج ارزيابي صحت، معتبرينمدل از نظر سنجه TSS و AUC ، مدل جنگل تصادفي برآورد شد. همچنين بنابر نتايج، در سال 2050 زيستگاه ها ي مطلوب براي گونهزردپره سرسرخ محدو د به شمال شرق كشور و براي گونه زردپره سرسياه مطلوبيت محدود به منطقه ها يي در جنوب رشته كوه البرز، شمال غرب و غرب ايران خواهد بود. مطابق با نتايج، وسعت زيستگاه هاي مطلوب براي گونه زردپره سرسياه در غرب نسبت به امروز كمتر بوده است كه بنابر مطالعات صورت گرفته ظاهرا عامل هاي دروني و اقليمي هردو در تغييرات محدوده پراكنش دو گونه تأثيرگذار بوده اند. نتايج تحقيق گوياي كاهش مطلوبيت زيستگاه براي گونه هاي مورد مطالعه در هر دو بازه زماني (آخرين عصر يخبندان تا حال حاضر و حال حاضر تا سال 2050) مي باشد.نتيجه گيري: شناخت عامل هاي تأثيرگذار بر تعيين مطلوبيت زيستگاه هاي حيات وحش ضروري است. برخي تغييرات ناشي از دستكارياكوسيستم به شدت د ر محدوده پراكنش گونه ها اثر گذاشته است . پيش بيني كاهش مطلوبيت زيستگاه در آينده و ادامه روند از بين رفتن آن، پايش مستمر نواحي متمركز پراكنش و اجراي تمهيدهاي پيشگيري از تخريب اين زيستگاه ها را مي طلبد. همينطور منطقه هاي مستعد براي دورگه زايي گونه هاي خواهري كه از استعداد ذاتي براي دورگه زايي برخوردارند، بايد بيشتر مورد توجه و دقت قرار گيرند و تغييرات آنها تحت تأثير شرايط اقليمي آينده با حساسيت بيشتري مورد نظارت پيوسته قرار گيرد .