قابليتهاي نمايشي شاهنامۀ فردوسي (با مطالعۀ موردي داستان بيژن و منيژه و سياوش)

Theatrical capabilities of Ferdowsi's Shahnameh (with a case study of the story of Bijan, Manijeh and Siavash)

زمينه و هدف: قصهها، افسانهها و اسطورههاي ادبيات كهن ايراني، پشتوانۀ غني ادبيات نمايشي بشمار ميروند. شاهنامه به ‌لحاظ ابعاد زيبايي‌شناسانه و ويژگيهاي ساختاري و زباني، قابليت و كاركردهاي ارزشمندي در حوزۀ هنرهاي نمايشي دارد. اين اثر براحتي ميتواند منبع الهام و بستر مهمي براي شكل‌گيري و تحول تئاتر ايراني باشد. هدف اين پژوهش بررسي دو داستان سياوش، و بيژن و منيژه از شاهنامه و شناخت عميقتر از ويژگيهاي سبكي شاهنامه است كه ميتواند در تبديل آن به اثري نمايشي مؤثر باشد. روش مطالعه: روش انجام اين پژوهش توصيفي-تحليلي و داده يابي آن كتابخانه اي است. يافته ها: شاهنامه يكي از برجستهترين و زيباترين نمونههاي ادبيات كلاسيك ايران و جهان است كه با ارائۀ بهترين تصويرسازيها، مخاطب خويش را ياري كرده تا خود را در ميانۀ داستان تصور كند و با كنار هم قرار دادن ابيات، روند داستان را همچون فيلم و نمايشي بوضوح درك كند. نتيجه گيري: هر دو داستان سياوش، و بيژن و منيژه داراي تمامي عناصر دراماتيك هستند و قابليت صددرصد را براي تبديل شدن به نمايشنامه يا فيلمنامه دارا هستند. در اين دو داستان بلند شاهنامه، عناصر پيرنگ، شخصيت‌پردازي، گفت‌وگو، صحنه و مكان، اوج، پيچيدگي، كشمكش، بحران، و تعليق بوضوح و هنرمندي هرچه تمامتر حضور دارند.

BACKGROUND an‎d OBJECTIVES: Stories, legends and myths of ancient Iranian literature are considered as a rich support of dramatic literature. Shahnameh, in terms of aesthetic dimensions and structural and linguistic features, has valuable capabilities and functions in the field of performing arts. This work can easily be a source of inspiration and an important platform for the formation and evolution of Iranian theater. The purpose of this study is to study the two stories of Siavash, and Bijan and Manijeh of Shahnameh and a deeper understanding of the stylistic features of Shahnameh that can be effective in turning it into a play. METHODOLOGY: The method of this descriptive-analytical research and data retrieval is library. FINDINGS: Shahnameh is one of the most prominent and beautiful examples of classical literature in Iran and the world that by providing the best illustrations, has helped its audience to imagine themselves in the middle of the story and by putting verses together, the process of the story Understand clearly like a movie and a show. CONCLUSION: Both Siavash, Bijan and Manijeh stories have all the dramatic elements and have the ability to become a play or a script. In these two long stories of Shahnameh, the elements of plot, characterization, dialogue, scene and place, peak, complexity, conflict, crisis, and suspension are clearly and artistically present.