كاربرد گستردۀ ثمثيل و تازگيهاي آن؛ يكي از ويژگيهاي خسرونامه

Extensive use of the Allegory and its novelties; One of the features of the Khosronameh

زمينه و هدف: خسرونامه اثري منظوم و عاشقانه است كه برخي آن را به عطار نسبت داده اند و برخي ديگر اين انتساب را رد كرده اند. در اين ميان امري كه واضح و قابل تشخيص است، تفاوت محتوايي اين منظومه با ساير آثار عطار است. خسرونامه روايتي از داستان عاشقانۀ دو شاهزاده به نامهاي هرمز و گلرخ است كه بنوعي يادآور خسرو و شيرين نظامي گنجوي است. در اين نوشته پس از بررسي اجمالي صحت و سقم انتساب اين اثر به عطار، تمثيل، انواع و گستردگي آن در خسرونامه مورد توجه و تحليل قرار ميگيرد. هدف از پژوهش حاضر اين است كه شاعر تا چه اندازه توانسته يا خواسته است از شگرد تمثيل براي پيش بردن روايت خويش و جذاب كردن آن بهره ببرد. روش مطالعه: اين پژوهش بر اساس مطالعات كتابخانه اي و شيوۀ توصيفي- تحليلي انجام شده است. نسخۀ مورد مطالعه متعلق به تصحيح احمد سهيلي خوانساري (1339) است. يافته ها: تمثيل به دو دستۀ بزرگ داستاني (روايي) و توصيفي تقسيم ميشود، در خسرونامه تقريباً در دستۀ اول بسامدي ندارد (جز يك مورد در ابتداي آن). مگر اينكه مجموع داستان را روايتي تمثيلي بدانيم براي بيمهري و ناپايداري دنيا. نتيجه گيري: در ميان انواع تمثيل توصيفي در خسرونامه بسامد ارسال المثل، استعارۀ تمثيلي، تشبيه تمثيلي، و اسلوب معادله بترتيب بيشتر است. قرار گرفتن ارسال المثل و استعارۀ تمثيلي در صدر، نشان ميدهد كه شاعر بيش از خلق تشبيه، به ذكر عبارات سائر و رايج در زبان و ادبيات فارسي علاقه مند است. اين امر، اثر او را به زبان و درك عوام نزديك كرده است. نكتۀ ديگر اين است كه غالب اين تمثيلات در زبان امروز نيز كاربرد دارند.

BACKGROUND an‎d OBJECTIVES: Khosronameh is a poetic and romantic work that some have attributed to Attar and others have rejected this attribution. In the meantime, what is clear and recognizable is the difference in the content of this poem with other works of Attar. Khosronameh is a narration of the love story of two princes named Hormoz and Golrokh, which is somewhat reminiscent of Khosrow and Shirin Nezami Ganjavi. In this article, after a brief review of the accuracy and correctness of the attribution of this work to Attar, its allegory, types and extent in the loss letter are considered and analyzed. The purpose of the present study is to what extent the poet has been able or willing to use the art of allegory to advance his narrative and make it attractive. METHODOLOGY: This research is based on library studies and descriptiveanalytical method. The study version belongs to the correction of Ahmad Soheili Khansari (1960). FINDINGS: Allegory is divided into two major categories: narrative (narrative) and descriptive. In the loss-making letter, it has almost no frequency in the first category (except for one case at the beginning). Unless we consider the whole story as an allegorical narrative for the insurance and instability of the world. CONCLUSION: Among the types of descriptive allegories in the loss statement, the frequency of sending proverbs, allegorical metaphor, allegorical metaphor, and equation style are respectively higher. Placing proverbs and allegorical metaphors at the top shows that the poet is more interested in mentioning other common expressions in Persian language and literature than creating similes. This has brought his work closer to the language and understanding of the masses. Another point is that most of these allegories are also used in today's language.