نقش امور خارق العاده در جزيرة‌العرب پيش از اسلام به مثابه بافتار تاريخي معجزه پيامبر (ص)

The Role of Extraordinary Affairs in the Pre-Islamic Arabian island as the Historical Context of the Miracle of the Prophet (PBUH)

شناخت دستگاه معرفتي عرب پيش از اسلام نقش مهمي در درك صحيح رسالت اسلام دارد. يكي از اجزاء اين دستگاه فكري، امور خارق‌العاده در انديشه عرب جاهلي است كه با شناخت اين زمينه فكري، مي‌توان درك روشن‌تري از ماهيت و كاركرد معجزه رسول خدا9 به دست آورد. نگاشته پيش ‌رو با بهره‌گيري از منابع كتابخانه‌اي و به روش توصيفي-تحليلي بخشي از وضعيت فكري-فرهنگي جامعه عرب پيش از اسلام را كه به درك جامعي از چگونگي تعامل عرب جاهلي با رخدادهاي شگفت‌انگيز و خوارق عادات -و به تبع آن، معجزات- كمك مي‌كند تبيين نموده است. بنابر يافته‌هاي اين پژوهش، مهم‌ترين اشخاصي كه در دوره جاهلي ادعاي برخورداري از قدرت‌هاي فوق‌العاده‌ را داشته‌اند بزرگان ديني معابد، كاهنان، راهبان مسيحي و ساحران بوده‌اند. بنابراين منشأ امور خارق‌العاده در نظر عرب دوره جاهلي لزوماً يك منشأ الهي نبوده، اما ادعاي نبوت و داشتن رابطه خاص با خداوند (يا خدايان) عمدتاً از اين طريق قابل اثبات بوده است. در چنين شرايطي پيامبر اسلام9 نيز براي اثبات نبوت خويش و هم براي غلبه بر ساير رقباي ديني خويش ناگزير از ارائه معجزه بوده است اما چون به طور غالب صاحبان اين قدرت‌ها ساحر و يا كاهن به‌شمار مي‌آمدند، معجزه اصلي پيامبر اسلام از سنخ عقلي و به گونه‌اي منحصر به‌فرد به-صورت يك كتاب بروز نمود و وي از قبول تقاضاهاي مكرر در نشان دادن معجزات حسّي‌ خودداري نموده است.

Understanding the pre-Islamic Arab epistemological system plays an important role in understanding the mission of Islam. One of the components of this system is the extraordinary affairs in the ignorant Arab thought, which by knowing this field of thought, one can gain a clearer understanding in the nature and function of the miracle of the Prophet. This study, using library resources and in a descriptive-analytical manner, has explained a part of the intellectual-cultural situation of the pre-Islamic Arab society; That part which provides a comprehensive understanding of how the pre-Islamic Arabs interacted with amazing events and habits consequently, miracles. According to the findings of this study, the most important people who claimed to have extraordinary powers in the pre-Islamic period were the religious leaders of temples, priests, Christian monks and sorcerers. Thus, the origin of supernatural affairs in the eyes of the pre-Islamic Arabs was not necessarily a divine origin, but the claim of prophecy and having a special relationship with God (or gods) was largely proven in this way. In such circumstances, the Prophet of Islam (PBUH) had to perform a miracle to prove his prophethood and to overcome his other religious rivals. But since most of the possessors of these powers were considered sorcerers or priests, the main miracle of the Prophet of Islam appeared in a unique way in the form of a book and he refused to accept repeated requests in sensual miracles.