سنگ‌‌نگاري، زمين‌‌دما- فشارسنجي و محيط تكتونوماگمايي سنگ‌هاي آذرين درونيِ خوني (شمال‌‌خاوري انارك، ايران مركزي)

Petrography, geothermobarometry and tectonomagmatic setting of intrusive rocks in Khuni (Northeast of Anarak, Central Iran)

سنگ‌هاي آذرين بررسي‌شده در دامنه جنوب‌باختري كوه خوني و در بخش شمالي توده آذرين درونيِ كال‌كافي (شمال‌‌خاوري انارك) رخنمون دارند. اين سنگ‌‌ها بافت پورفيري نشان مي‌‌دهند و تركيب آنها نزديك به ‌‌مونزوديوريت است. كلينوپيروكسن (ديوپسيد)، آمفيبول (منيزيوهستينگزيت-هستينگزيت منيزيم‌دار)، ‌‌فلدسپار (اورتوكلاز در حاشيه و آندزين در مركز بلور) از فنوكريست‌‌هاي اصلي سازنده اين سنگ‌‌ها به‌‌شمار مي‌‌روند. بيوتيت اوليه، آپاتيت، اسفن و كاني كدر از كاني‌‌هاي فرعي و بيوتيت ثانويه، كلسيت، اپيدوت، ترموليت- اكتينوليت و كلريت از كاني‌‌هاي ثانويه هستند. برپايه بررسي‌‌هاي انجام‌‌شده، بافت آنتي‌‌راپاكيوي از شواهد سنگ‌‌نگاري است كه نشان‌‌دهنده وقوع آلايش ماگمايي در مذاب سازنده اين سنگ‌‌هاست. كاربرد روش‌‌هاي دمافشارسنجي گوناگون براي كلينوپيروكسن و آمفيبول سنگ‌هاي آذرين درونيِ خوني نشان‌‌دهنده دماي تبلور نزديك به 1150 درجه سانتيگراد براي كلينوپيروكسن و بازه فشاري برابربا 7-8 كيلوبار و بازه دمايي نزديك به 900 تا 950 درجه سانتيگراد براي آمفيبول است. برپايه نتايج دما- فشارسنجي فنوكريست‌هاي كلينوپيروكسن‌‌ و آمفيبول و نيز شيمي آنها، مذاب سازنده اين سنگ‌ها در پي ذوب پوسته قاره‌اي در منطقه انارك و به‌دنبال ماگماتيسم مرتبط با وقايع فرورانش نئوتتيس به زير صفحه ايران‌مركزي در ائوسن پديد آمده است.

In the southwest of Khuni mountain and the north of Kal-e-Kafi intrusion (northeast of Anarak), the igneous rocks of Khuni are cropped out. They dominantly show porphyritic texture and are similar to monzodiorite in composition. The phenocrysts mainly are clinopyroxene (diopside), amphibole (magnesiohastingsite to magnesian hastingsite), and feldspar (orthoclase in the rim and andesine in the core). Accessory minerals include primary biotite, apatite, sphene, and magnetite. The secondary minerals are biotite, calcite, epidote, tremolite- actinolite, and chlorite. Anti-rapakivi texture in feldspar is petrographic evidence of magma contamination. Application of various geothermobarometric methods for clinopyroxene and amphibole crystals in Khuni rocks yielded a crystallization temperature of ~1150°C for clinopyroxene and pressure range of 7-8 kb and temperatures of ~900-950°C for the amphibole phenocryst. Thermobarometry and chemistry of clinopyroxene and amphibole phenocrysts indicate that the rock-forming melt was formed by melting the continental crust in the Anarak area, as a result of the subduction-related magmatism of Eocene during the Neo-Tethys subduction beneath Central Iran.