برنامه‌ريزي شورشي در فضاهاي خاكستري (مورد پژوهي: محله آبكوه مشهد)

فضاهاي خاكستري كه تحت تاثير روابط قدرت و سرمايه و دو‌گانه انگاري‌هاي رسمي/غيررسمي در يك حالت موقتي‌بودن دائم همواره در انتظار اصلاح‌شدن هستند، همانند ساير نواحي شهر داراي طرح‌هاي توسعه شهري مي‌باشند اما آنچه كه در حال اتفاق است اين است كه اين فضاها نه همانند ضوابط و مقررات طرح‌هاي توسعه شهري بلكه به شيوه‌اي ديگر يعني برنامه‌ريزي شورشي در حال شكل‌گيري هستند. از اين رو، هدف اين پژوهش آن است كه نشان دهد چگونه توليد فضا در فضاهاي خاكستري نه صرفا از طريق فرآيندهاي رسمي برنامه‌ريزي فضايي بلكه همچنين از طريق برنامه‌ريزي شورشي در حال شكل‌گيري است. اين پژوهش با رويكرد برساخت‌گرايي اجتماعي و تحليل گفتمان انتقادي دو گفتمان رايج را شناسايي كرده‌است. نخست گفتمان غالب كه از طريق قدرتدانش سعي بر ايجاد فضاهاي دعوت‌شده است و گفتمان آلترناتيو كه با برنامه‌ريزي شورشي سعي بر ايجاد فضاهاي خلق‌شده است. نتايج پژوهش بيانگر آن است كه با وجود تهيه طرح‌هاي متعدد توسعه شهري و محله‌اي براي محله آبكوه، توليد فضا در اين محله تحت تاثير مولفه‌هاي برنامه‌ريزي شورشي رخ داده است. ساكنان اين محله‌ها در كمبود عرضه مسكن در توان مالي، خود توانسته‌اند مسكن حداقلي براي زندگي خود تامين كنند و حداقل انتظار از مديريت شهري تامين تاسيسات و تجهيزات شهري و خدمات در سطح محله است.