جهاد ابتدايي از ديدگاه فقه شيعه

جهاد در فقه به دو نوع جهاد ابتدايي و جهاد دفاعي تقسيم مي شود. جهاد ابتدايي، به معناي اعلام جنگ عليه كفار پس از اصل دعوت، در طول تاريخ انديشه سياسي اسلامي- اعم از شيعه و سني- معركه آرا بوده است؛ در حالي كه جهاد دفاعي متفق عليه تلقي مي‌شود. سنت‌گرايان (كه بايد ايشان را از علماي سنتي متفاوت دانست) و تجددگرايان به جهاد ابتدايي باور ندارند. در حالي كه مشهور علماي شيعه جهاد ابتدايي را مختص به زمان حضور معصوم (ع) مي‌دانند، برخي به ضرورت جهاد ابتدايي در زمان غيبت معتقدند. شهيد مطهري تعبير موسعي از دفاع (از توحيد) به دست مي‌دهد كه حتي جهاد ابتدايي (حتي در زمان غيبت) را نيز شامل مي‌شود. برخي نيز همچون آيت‌الله خويي هرچند به نظريه ولايت فقيه و حكومت اسلامي معتقد نيستند، اما به جهاد ابتدايي در زمان غيبت كبري باور دارند. بر اساس نظريه همروي، جنگ عليه كشورهاي كافري كه قصد جنگ با دولت اسلامي ندارند (مصداق جهاد ابتدايي) خلاف حكم عقل مستقل است. عقل مستقل جهاد ابتدايي به معناي مشهور را نفي مي‌كند. در واقع، موضوع جهاد ابتدايي در دوران مدرن منتفي است.اگر، به فرض محال، مكلف به شروع جهاد به شكل ابتدايي باشيم، قراردادهاي بين‌المللي تحديد كننده مسئوليت-هاي فراملي دولت اسلامي تلقي مي‌شود.

no abstract