فلسفۀ امامت و جايگاه آن در انديشه ملاصدرا؛ با تأكيد بر شرح اصول كافي

تامل در مباحث كتاب شرح الاصول‌الكافي‌ ‌نشان ميدهد كه صدرالمتالهين در اين اثر سعي نموده امامت و ماهيت آن ‌را ‌‌‌‌‌‌بعنوان مقامي انتصابي از جانب خداوند‌ با حقيقت هاي بيان شده در سخنان ايمه معصومين(ع) تفسير و تطبيق نمايد. ملاصدرا ‌با وجود صبغه عقلي و شرعي مفهوم امامت و رهيافت هاي گوناگون در اين زمينه‌، هرگز به قرايت بشري و غيرالهي از اين منصب نپرداخته، بلكه با اصالت‌بخشي و توجه به آموزه‌هاي روايي و باورهاي كلامي شيعه، در تبيين روايات «كتاب الحجه» بعنوان بخشي از كتاب الكافي، بر فرابشري و الهي‌بودن اين مقام‌ پافشاري مي كند. او هنگام بحث از مفهوم امامت، ضمن طرح و نقد ديدگاه فرقه‌هاي مختلف اسلامي در موضوع نصب، وجود امام(ع) را براساس قاعده امكان اشرف ضروري ميداند و ويژگيها و امتيازهايي را براي اثبات حجت‌بودن امام(ع) برميشمارد.

A study of the discussions of the book Sharḥ uṣūl al-kāfī reveals that Mullā Ṣadrā has tried in this book to interpret Imāmah (leadership) and its nature – as a position appointed by God – based on the truths in the words of the Infallible Imams. In spite of the rational and shar‘ī nature of the concept of Imāmah and the different approaches to it, Mullā Ṣadrā has never provided a human-oriented and non-divine interpretation of this position. Rather, through granting principliality and attending to the narrative and Kalāmi beliefs in Shi‘ism, he emphasizes the ultra-human and divine status of this position when explaining the narrations in kitāb al-ḥujjah as a section of al-Kāfī. When discussing the concept of Imāmah and while posing and criticizing the views of various Islamic sects regarding the problem of appointment, Mullā Ṣadrā acknowledges that the existence of Imam is necessary based on the principle of the noblest possibility. Moreover, he refers to certain features and privileges in order to demonstrate that Imām is the proof of God.