شناسايي عوامل بازدارنده توسعه اقتصاد روستاهاي مرزي از ديدگاه مرزنشينان منطقه مورد مطالعه: تربت جام- صالح آباد

Identifying deterring factors of the economic development of border villages in the study area: Torbat-e-Jam city

مناطق مرزي، جزو مناطق محروم كشور به شمار مي آيند كه عموما از نظر ساختار اقتصادي با تنگناهاي متعددي مواجه هستند . تبلور اين امر را مي­توان در بيكاري گسترده و فقدان فرصت هاي شغلي متنوع، پائين بودن درآمد، پايين بودن توليد و بهره­وري در بخش هاي مختلف اقتصادي، ناپايداري فعاليت­هاي اقتصادي و درنتيجه فقر فراگير و ناپايداري روستاها در ابعاد مختلف دانست. بر اين اساس هدف مطالعه حاضر شناسايي عوامل بازدارنده توسعه اقتصاد روستاهاي مرزي شهرستان هاي تربت جام و صالح آباد است. روش تحقيق توصيفي- تحليلي و از نوع كاربردي- توسعه اي است. گردآوري اطلاعات به شيوه اسنادي و ميداني با استفاده از ابزار پرسشنامه بوده است. جامعه آماري روستاهاي واقع در 10 كيلومتري خط مرزي ايران و افغانستان در شهرستان هاي تربت جام و صالح آباد است. حجم نمونه مورد بررسي 264 خانوار در 17 روستاي مرزي بوده است. نتايج حاصل از تحليل عاملي اكتشافي نشان مي دهد مهمترين عوامل بازدارنده اقتصاد روستاهاي مرزي ار ديدگاه مرزنشينان به ترتيب عبارتند از: «چالش هاي امنيتي در روستاهاي مرزي» با 22/47، «خشكسالي و كمبود آب روستاهاي مرزي» با 14/27، «بيكاري و پائين بودن درآمد ساكنان روستاهاي مرزي» با 12/18، «عدم سرمايه گذاري كافي در زمينه اقتصادي در نواحي مرزي» با 8/26، «عملكرد ضعيف نهادهاي متولي در نواحي مرزي» با 7/49، «ضعف امكانات زيربنايي در روستاهاي مرزي با 5/88»، «غيربومي بودن مديران و مسئولين نواحي مرزي» با 4/80، «ضعيف بودن جاده و امكانات حمل و نقل» با 4/15، «ضعف در بازاررساني توليدات ساكنين نواحي مرزي» با3/81، «عدم ارتباط با نواحي فرامرزي» با 3/62 درصد واريانس تبيين شده است.

he purpose of the present study is to identify the factors hindering the economic development of border villages of the country with emphasis on Torbat-e Jam city. The research method is descriptive-analytical and it is applied-developmental. Data gathering was done through documentary and field method using questionnaire. The statistical population of the border villages of Torbat-e Jam city and the sample size was 264 households in 17 border villages located 10 km from the Iran-Afghanistan border. The results of exploratory factor analysis show that the most important impediments to economic development of border villages of Torbat-e-Jam city are: “Security challenges in border villages” with 22.47, “Drought and water shortages in border villages” with 14/27, "Unemployment and low incomes of border village residents" with 12/18, "Lack of adequate investment in the border areas" with 8/26, "Poor performance of trustees in border areas" with 7/49, "Weak infrastructure in border villages with 5.88", "Non-native border managers and officials" with 4.80, "Weak roads and transportation facilities" with 4.15, " DISI product marketing residents in border areas "to 81/3" communication with the cross-border areas "by 62/3 percent of variance explained.