بررسي نقش جشن هاي برگزارشده در آذربايجان دوره رضاشاه پهلوي از منظر اشاعه سبك زندگي جديد

Investigating the Role of Celebrations Held in Azerbaijan during the Reign of Reza Shah Pahlavi from the Perspective of Spreading a New Lifestyle

يكي از مهم‌ترين سازوكارهاي نهادها و محافل فرهنگي وابسته به قدرت پهلوي اول براي بسترسازي گفتماني سبك زندگي مدنظر حاكميت، بهره‌گيري از برگزاري جشن بود تا هم منجر به آشنايي، انس و آمادگي مردم نسبت به مؤلفه‌هاي سبك زندگي، نمادهاي فرهنگي و الگوهاي رفتاري تبليغي دولت پهلوي اول شود و هم زمينه‌ساز و تسهيلگر اتخاذ سبك زندگي اشاعه‌شده از سوي اقشار مختلف مردم باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش جشنهاي برپاشده در ايالت آذربايجان در محدودۀ زماني 1304 تا 1320ش در اشاعۀ مؤلفه هاي سبك زندگي مدنظر دولت رضاشاه انجام شده است. براي اين منظور جشنهاي گوناگون برگزارشده در اين منطقه از كشور با استفاده از روش توصيفي‌تحليلي و بررسي اسناد و منابع تاريخي مرتبط با آن دوره موردبررسي قرار گرفته است تا بدين سؤال پاسخ دهد كه جشنهاي برگزارشده در مناطق مختلف آذربايجان در دورۀ رضاشاه چه نقشي در بازنمايي وجوه مختلف سبك زندگي تبليغ‌ شده داشتند؟ يافته هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه برپايي جشنهاي مختلف در مناطق مختلف آذربايجان به نظام سياسي حاكم اين فرصت را داد تا بتواند برخي از مهمترين عناصر سبك زندگي مدنظر خود همچون الگوهاي رفتاري شامل پوشش لباس متحدالشكل جديد براي اقشار مختلف و زنان جامعه آذري، عناصر هويت ملي از قبيل اشاعه زبان و ادبيات فارسي و...، نمادهاي ملي و فرهنگي مثل «شاه نماد ايران»، «باستانگرايي نماد مليت ايراني» و... را ترويج، اشاعه و بازنمايي كند تا از قِبَل آنها براي دستيابي به اهدافي همچون ايجاد گسست در علقه‌هاي هويت قومي و محلي مردم آذربايجان و ادغام فرهنگ بومي و محلي اين منطقه در هويت و فرهنگ ملي و مركزي، همسو كردن آنها با برنامه هاي اصلاحي پياده‌شده در جامعه، تهييج احساسات توده مردم و كاستن از مخالفتها، اشاعۀ مولفه ها و عناصر ايدئولوژيكي نظام، شكلدهي به نوع جديدي از جامعه پذيري همگاني و درنهايت نيل به فرايند ملت سازي خود بهره ببرد.

One of the most important mechanisms of cultural institutions and circles affiliated with the first Pahlavi power, to lay the ground for the ruling lifestyle discourse, was to use the celebration to familiarize the people and make them ready to accept the lifestyle components, cultural symbols and propaganda behavioral patterns of the first Pahlavi government. It could be the basis and facilitator of adopting the lifestyle spread by different sections of the people. The aim of this study was to investigate the role of celebrations held in the province of Azerbaijan in the period 1304 to 1320 (AH) in disseminating the components of the lifestyle considered by Reza Shah's government. For this purpose, various celebrations held in this region of the country have been studied using a descriptive-analytical method. A review of the documents and historical sources related to that period was done to answer the question of What celebrations were held in different regions of Azerbaijan during the reign of Reza Shah? Did they play a role in representing different aspects of the advertised lifestyle? Findings show that holding various celebrations in different parts of Azerbaijan gave the ruling political system the opportunity to be able to consider some of the most important elements of their lifestyle, such as: Behavioral patterns including new uniforms for different sections and women of Azeri society. They wanted to promote, disseminate and represent elements of national identity such as the spread of Persian language and literature, national and cultural symbols such as "Shah symbol of Ir@n", "archeology of the symbol of Iranian nationality", etc in order to achieve some objectives such as: creating a rift in the ethnic and local identity of the people of Azerbaijan and integrating the indigenous and local culture of this region in the national and central identity and culture, aligning them with reform programs implemented in society, stimulating the feelings of the masses and reducing opposition. They wanted to disseminate the ideological components and elements of the system, form a new type of public socialization and finally achieve the process of nationalization.