مقايسه تأثير آموزش ارتباط مؤثر والد و كودك با توانمندسازي شناختي بر بهبود عملكرد كودكان مبتلا به كم توجهي بيش فعالي

Comparison of effectiveness of parent-child communication training with cognitive empowerment on improving the performance of children with attention deficit/hyperactivity disorder

هدف از اين پژوهش مقايسه تأثير آموزش ارتباط مؤثر والد و كودك با توانمندسازي شناختي، بر بهبود عملكرد كودكان مبتلا به كم ­توجهي بيش‌ فعالي بود. روش پژوهش از نوع آزمايشي با پيش ­آزمون– پس ­آزمون با گروه كنترل در نظر گرفته شد. جامعه آماري شامل كليه كودكان 7 تا 11 سال بودند كه در سال 1399 به مركز مشاوره آموزش و پرورش ناحيه 2 كرمان مراجعه كردند. تعداد اين كودكان 275 دانش ­آموز (101 دختر و 174 پسر) بود كه مبتلا به اختلال كم ­توجهي بيش‌ فعالي تشخيص داده شدند. بعد از تكميل مقياس رتبه ­بندي كانرز والدين (CPRS)، توسط والدين اين كودكان، 60 نفر به روش نمونه ­گيري تصادفي انتخاب و به طور تصادفي در دو گروه آزمايش و يك گروه كنترل جايگزين شدند (20 نفر در هر گروه). پس از ريزش نمونه ­ها، تعداد آزمودني­ ها در هر گروه به 15 نفر كاهش يافت. كودكان گروه توانمندسازي شناختي تحت 10 جلسه توانمندسازي شناختي و والدين گروه ارتباط مؤثر والد و كودك تحت آموزش 10 جلسه­ اي ارتباط مؤثر والد و كودك قرار گرفتند، اما گروه كنترل هيچ مداخله­ اي دريافت نكردند. داده ­هاي جمع ­آوري­ شده با مدل آماري كوواريانس تجزيه و تحليل شدند. نتايج نشان داد كه هر دو روش بر عملكرد كودكان مبتلا به كمبود توجه و بيش ­فعالي اثر دارد. اما روش آموزش ارتباط والد و كودك در بهبود عملكرد اين كودكان مؤثرتر از روش توانمندسازي شناختي بود. بنابراين، از اين شيوه­ هاي آموزشي مي­توان در بهبود عملكرد كودكان مبتلا به كم ­توجهي بيش‌ فعالي بهره جست و پيشنهاد مي­ شود هر دو روش در كنار هم به كار گرفته شوند.

The aim of this study was to compare the effectiveness of parent-child communication training and cognitive empowerment on improving the performance of children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder. The research method was experimental with pretest-posttest design and a control group. The statistical population included all patients referred to the Education Counseling Center of District 2 of Kerman with the age group of 7 to 11 years in 2020 who were diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder. The number of these children was 275 students (101 girls and 174 boys). After completing the conners' parent rating scale (CPRS) by the parents of these children, 60 children were selected by random sampling method and randomly assigned to two experimental groups and one control group (20 people in each group). After reducing the subjects, the number of subjects in each group reached 15. The children in the cognitive empowerment group underwent 10 sessions of cognitive trainings and the parents in the parent-child communication group underwent 10 sessions of effective parent-child communication training, but the control group did not receive any intervention. The data were analyzed by analysis of covariance. The results showed that both methods have an effect on the performance of children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder but the parent-child communication training method was more effective in improving the performance of these children than the cognitive empowerment method. Therefore, these educational methods can be used to improve the performance of children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder and it is suggested that both methods be used together.