تبيين رهيافت شهروندي بوم‌شناختي در ارتقاء سلامت محيط‌زيست (مطالعۀ موردي: محلات منطقه يك كلان‌شهر تهران)

Explaining the ecological citizenship approach in promoting environmental health (Case study: district 1 of Tehran metropolis)

تبيين موضوع: استفاده از رويكردهاي مشاركتي در قالب اجتماعات محلي جهت ارتقاء سلامت محيط‌زيستي، پاسخي ريشه‌اي به حل مشكلات محيط‌ زيستي كلان‌شهرها است. شهروندي بوم‌شناختي به‌عنوان جديدترين رهيافت مشاركت شهروندي در حوزه محيط‌زيست شهري نقش مهمي در دستيابي به‌سلامت محيط‌زيست شهري در سطح محلات كلان‌شهرها بازي مي‌كند. هدف اصلي پژوهش حاضر تبيين رهيافت شهروندي بوم‌شناختي در ارتقاء شاخص‌هاي سلامت محيط‌ زيست شهري در سطح محلات منطقه يك كلان‌شهر تهران است. روش: روش پژوهش اين مقاله كمي- پيمايشي بوده كه داده‌هاي مورد نياز از طريق پرسشنامه گردآوري شد. جامعه آماري شامل 26 محله منطقه يك كلان‌شهر تهران بوده و نمونه آماري كه از طريق فرمول كوكران محاسبه شد، تعداد 383 بود و به شيوه سهميه‌اي به نسبت جمعيت بالاي 18 سال در هر محله توزيع گرديد. داده‌هاي جمع‌آوري‌شده به‌وسيله شاخص‌هاي توصيفي و آزمون تي تك نمونه‌اي در محيط نرم‌افزار SPSS تحليل شدند. يافته ها: نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه محلات منطقه يك از نظر دو متغير شهروندي بوم‌شناختي و ارتقاء سلامت محيط‌زيست شهري از وضعيت نسبتاً خوبي برخوردارند. همچنين نتايج حاكي از آن است كه شاخص‌هاي دو متغير داراي همبستگي مثبت هستند. در نهايت مدل رگرسيوني نشان مي‌دهد كه شاخص‌هاي متغير شهروندي بوم‌شناختي تبيين كننده متغير ارتقاء سلامت محيط‌ زيست شهري است. مشاركت بوم‌شناختي با 0/616 ، باور بوم‌شناختي با 0/303 و آگاهي بوم‌شناختي با 0/133 بيشترين مقدار در تبيين متغير ارتقاء سلامت محيط‌زيست شهري را به خود اختصاص داده‌اند. نتايج: نتايج تحقيق حاضر نشان مي‌دهد جهت ارتقاء سلامت محيط‌ زيست محلات شهري بايد به اين شاخص‌ها توجه ويژه‌اي شود.

Objective: The use of collaborative approaches in the level of community to promote environmental health is a fundamental method for solving environmental issuses in metropolises. Ecological citizenship as a new approach to citizen participation in the urban environment plays an critical role in achieving urban environmental health at metropolitan neighborhoods. The main objective of this study is to explain the ecological citizenship approach in promoting the urban environmental health indicators at the local community level in Tehran metropolitan area Methods: Required data were collected in a survey area at the level of 26 neighborhoods in a metropolitan area of Tehran. A sample of 383 questionnaires was determined through the Cochran formula and distributed in a quotient manner to the population over 18 years of age in each neighborhood. The collected data were analyzed by SPSS software using correlation and regression tests. Results: The results of the study indicate that the neighborhoods of area 1 have a relatively good status in terms of ecological citizenship and urban environmental health promotion. Also, the results indicate that the indicators of the two variables have a positive correlation. Finally, the regression model shows that the variables of ecological citizenship explain the environmental health promotion variable. Ecological partnership with 0.616, ecological belief with 0.303 and ecological awareness with 0.133 have the highest amount in explanation of urban environmental health promotion variable, which indicates that in order to promote environmental health of urban neighborhoods, this index Special attention should be paid. Conclusion: The results of the present study show that in order to promote the environmental health of urban areas, special attention should be paid to these indicators.