بررسي رويكردها و تحولات اجتماعي و انديشه‌اي اخوان‌ المسلمين؛ از جنبش تا دولت

Investigating the approaches and social developments and ideas of Akhavan Muslemin; From the movement to the state

جنبش اخوان‌ المسلمين مهم ترين جنبش مدعي اسلام سياسي در جهان اهل سنت است. اين جنبش با مركزيت مصر، شعبات و شاخه‌هاي زيادي دركشورهاي اسلامي و عربي دارد. اخوان‌المسلمين كه به لحاظ انديشه‌اي منسجم ترين جنبش در ميان جنبش‌هاي اسلامگراي جهان عرب است؛ همواره با باور به اسلام سياسي، آرمان‌ها و اصول انديشه‌اي خود را شكل داده است. اصول انديشه‌اي اخوان‌المسلمين را بايد در تفكرات موسس آن يعني حسن البناء جست. اين جنبش در گذر زمان و تحت شرايط محيطي تغييراتي در انديشه‌هاي و اصول خود داده است كه آن را از اخوان سنتي و يا اخوان اصولگرا متمايز مي‌كند. اين تحول را در دو مقطع مي‌توان دنبال كرد. در واقع بعد از شهادت حسن البناء و به طور مشخص از زمان عمرتلمساني، اين تحول انديشه‌اي در اخوان آغاز شد. مرحله بعدي اين تحول كه در ادامه مسير قبلي بود؛ بعد از به قدرت رسيدن اخوان در مصر بعد از تحولات عربي 2011‌، نمود عيني يافت. با توجه به اهميت فهم اين رويكردها و دگرديسي انديشه‌اي، در اين مقاله با استفاده از روش توصيفي - تحليلي و ابزار كتابخانه‌اي، در پي پاسخ به اين سوال است كه رويكردها و تحولات انديشه‌اي جنبش اخوان‌المسلمين از زمان شهادت حسن البناء تاكنون چگونه و در چه حوزه‌هايي بوده است؟ يافته‌هاي مقاله نشان مي‌دهد؛ اخوان‌المسلمين از زمان عمرتلمساني تاكنون در حوزه داخلي نسبت به ماهيت حكومت، نوع مواجهه با دولت، روش مشاركت در جامعه و فعاليت‌هاي سياسي و در حوزه منطقه‌اي و بين المللي، نسبت به مساله امت اسلام و وحدت جهان اسلام و نوع مواجهه با رژيم صهيونيستي و روابط با آمريكا تغييراتي در رويكردها و انديشه اوليه خود داشته است. وجه تمايز مقاله با ديگر مكتوبات در اين زمينه ابتدا به جهت بررسي موضوع از لحاظ رويكردهاي انديشه و تحولات سياسي به طور هم زمان وهمچنين بازتعريف و تطبيق شاخص‌هاي فكري رهبران اخوان با يكديگر است كه منجر به ريشه‌يابي صحيح تغييرات انديشه در جنبش مي‌شود كه فقط در بررسي‌هاي ديگر معطوف به حضور در صحنه‌هاي سياسي مي‌شود.

The Akhavan Muslemin is the most important movement in the Sunni world claiming political Islam. This movement, centered in Egypt, has many branches in Islamic and Arab countries. The Akhavan Muslemin, which is the most cohesive movement among the Islamist movements in the Arab world in terms of ideas; has always formed his ideals and principles of belief by believing in political Islam. The principles of the thoughts of the Muslim Brotherhood must be found in the thoughts of its founder, Hassan al-Banna. This movement has changed its ideas and principles over time and under environmental conditions, which distinguishes it from the traditional Brotherhood or the Conservative Brotherhood. This transformation can be followed in two stages. In fact, after the martyrdom of Hassan al-Banna, and specifically from the time of Al-Lamsani, this intellectual transformation began in the Brotherhood. The next stage of this development, which was a continuation of the previous path. After the Brotherhood came to power in Egypt after the Arab developments of 2011, it took on a concrete appearance. Given the importance of understanding these approaches and metamorphosis, this article seeks to answer this question by using a descriptive-analytical method and library surveys how and in what areas the approaches and developments of the Muslim Brotherhood movement have been since the martyrdom of Hassan al-Banna. The findings of the article show: The Muslim Brotherhood since its inception in the domestic sphere on the nature of government, the type of confrontation with the government, the method of participation in society and political activities, and in the regional and international spheres, the issue of the Islamic nation and the unity of the Islamic world and the type of confrontation with the Zionist regime. With the United States has had changes in its initial approaches and ideas. The distinguishing feature of the article from other writings in this field is first to examine the issue in terms of thought approaches and political developments at the same time, as well as to redefine and apply the intellectual characteristics of the Brotherhood leaders, which leads to the correct rooting of changes in thought in movement, which only in other studies focuses on participation in the political scene.