گذار از مشروطيت تا معماي اولين جمهوري، مصاف دو سياستِ جهاني با پديده جمهوريت در جنبش جنگل به رهبري ميرزا كوچك خان

The transition from constitutionalism to the riddle of the first republic The confrontation of two world policies with the phenomenon of the republic in Iran Index: Jungle movement led by Mirza Kuchak

مقارن پاي‌گيري دولت و قدرت انقلابيون جنبش جنگل در گيلان (1296- 1299. ش)، توجه انقلابيون و دولتِ نوپاي انقلاب اكتبر 1917. م، به آنها جلب شد. فرايند چندمرحله‌اي جنبش جنگل، نشانگر گذار آن از چند نوع نظام حكومتي و ايدئولوژي متقارن است كه همواره تغيير در نظام استبدادي و كهنه سلطنت را تعقيب مي‌كرد و سرانجام موفق شد؛ اولين نظام جمهوري در ايران را شكل دهد؛ اما زودهنگام سقوط كرد. اين پژوهشِ اسنادي با رويكرد تبييني- تفسيري و با روش تحليلي- توضيحي، به بررسي اين سؤال مي‌پردازد؛ «چرا و چگونه اولين دولت جمهوريت ايران توسط جنبش جنگل، سقوط كرد؟» فرضيه‌ي جواب بيان مي‌كند؛ دولتِ جنبش جنگل به رهبري ميرزا كوچك پس از تشكيل اولين جمهوريت به معماي دولتِ پوچ رسيده بود؛ از اين‌ رو آسيب جدي ديد و سقوط كرد. تحليل و تعامل دو عاملِ حساسيت و آسيب‌پذيري، فرايندِ چالش‌هاي گذار و افولِ دولتِ جنگل را معنادار مي‌سازد. نتيجه‌گيري كلي پژوهش نشان مي‌دهد؛ حساسيت جامعه ايران در مركز و در گيلان در برابر دولتِ موقت جنگل، در سطحي بسيار بالا افزايش‌يافته بود؛ همزمان دولتِ جنبش جنگل با معماي دولت پوچ مواجه شده بود. اين شرايط هم‌رديف باسياستِ براندازي دولت‌ انگليس همراه شد؛ و به عمر سياسي- اجتماعي جنبش جنگل پايان داد.

Parallel with the establishment of the government and the power of the revolutionaries of the Jungle Movement in Gilan, the attention of the revolutionaries and the newly formed government of the October Revolution of 1917 was drawn to them. The Jungle Revolutionary Movement (1296-1299) was challenged by several ideologies and systems of government, but always pursued a change in the authoritarian and old monarchy. The Jungle Movement passed through several ideologies and succeeded in forming the first republican system in Iran, but soon fell. This study examines the question of why and how the first government of the Republic of Iran fell by the Jungle Movement with an explanatory-interpretive approach and with an analytical-explanatory method. The answer hypothesis states that the government of the Jungle Movement led by Mirza Kuchak had reached the riddle of the void government after the formation of the first republic, so it was seriously damaged and fell. Analysis and interaction of two factors make the sensitivity and vulnerability of this transition process meaningful. The present study has concluded that the sensitivity of the Iranian society in the center and in Gilan towards the interim forest government had increased at a high level. At the same time, the government of the forest movement was faced with the mystery of a void government. These conditions coincided with the policy of overthrowing the British government and ended its socio-political life.