بررسي علل و زمينه هاي بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان (2015- 2021)، يك تحليل سه سطحي

The study of causes and contexts of the Taliban's return to power in Afghanistan (2021-2015), a three-level analysis

هدف اين مقاله مطالعه زمينه‌ها و علل بازگشت طالبان به قدرت سياسي در افغانستان و در پي آن، تغيير نظم سياسي شكننده­ و نيم‌بندي است كه پس از 2001 در افغانستان حاكم شده بود. اگرچه كودتاهاي نظامي، شورش‌هاي خشونت‌بار، مداخله خارجي و جنگ شهري، تجربه پرتكرار اين كشور از دهه 1970 بوده است؛ اما پيشروي­هاي چشمگير طالبان و تصرف گسترده شهرها، بندرها تجاري و مناطق مهم افغانستان، سقوط فرمانداري­ ها و كشيده شدن دامنه جنگ به شهرها و در نهايت سقوط كابل به دست آن‌ها، دوره تازه­اي از بي‌ثباتي سياسي امنيتي و موجي از نگراني در خصوص آينده سياسي افغانستان براي بازيگران داخلي و خارجي ايجاد كرده است. در اين راستا، پرسش اصلي اين پژوهش بر چرايي بازگشت و قدرت‌يابي مجدد طالبان در صحنه سياسي افغانستان متمركز بوده كه در چارچوب رويكرد سطح تحليل، در سه سطح ملي، منطقه‌اي و بين‌المللي و از طريق مطالعه اسنادي و رجوع به متون و منابع موجود بررسي شده است. يافته­ هاي پژوهش نشان مي­دهد ناكارآمدي، بحران مشروعيت و شكنندگي دولت از يك‌سو و ظرفيت‌هاي داخلي طالبان از سوي ديگر در سطح ملي، تغيير استراتژي و عملكرد همسايگاني مثل پاكستان، هند و ايران در سطح منطقه ­اي و ايالات‌متحده و ناتو، روسيه و چين در سطح بين‌المللي، در قدرت‌يابي دوباره طالبان در افغانستان، نقش تعيين‌كننده داشته‌اند.

The purpose of this article is to study the context and reasons for the return of the Taliban to political power in Afghanistan and the subsequent change in the fragile political order that prevailed in Afghanistan after 2001. Although military coups, violent riots, foreign intervention, and civil war have been recurring experiences since the 1970s; But the Taliban's dramatic advance and massive takeover of cities, commercial ports and key areas of Afghanistan, the fall of cities and the escalation of the war into cities, and finally the fall of Kabul, a new era of political and security instability and a wave of Concerns about Afghanistan's political future have raised for domestic and foreign actors. In this regard, the main question of this study is focused on why the Taliban returned and regained power in the Afghan political scene, which is studied within the framework of the 3 levels (national, regional and international) analysis approach. Findings show inefficiency, crisis of legitimacy and fragility of the government on the one hand and the internal capacities of the Taliban on the other hand at the national level, change in strategy and practic of neighbors such as Pakistan, India and Iran at the regional level and US, Russia and China, internationally have played a key role in Taliban returning to power in Afghanistan.