رمزگشايي كهن‌الگويي داستان‌هاي هفت‌پيكر نظامي با توجه به سير بهرام براي رسيدن به «مادر مثالي»

مي توان هفت پيكر نظامي را كتاب يگانگي قهرمان و پيوند مقدس او با آنيما دانست كه در گسترۀ نمادها يا استعاره هايي معنادار به نوعي «خويشتن شناسي» منجر مي‌شود. جلوۀ كهن الگوهاي ناخودآگاه جمعي موجود در اين كتاب، آن را در هاله اي از ابهاماتي قرار مي دهد كه جز با راهكارهاي روان‌شناختي اسطوره قابل درك و تبيين نيست. كهن الگوي «زن نخستين» يا «مادر ازلي» در سفر سمبليك بهرام و در مراحل آزمون هاي خودشناسي او، حركتي از اعماق سياهي به دل روشنايي است. در داستان هاي اين كتاب، نقصان و كمبودي در روان تمامي قهرمانان، موجبات حركت و سفر آن‌ها را براي گشودن دريچه هاي ناشناخته فراهم مي سازد. زندگي پر رمز و راز شاه در گزارش نظامي از او يك قهرمانان اسطوره مند ساخته كه در فرجام زندگاني خويش به عنوان يك انسان آگاه به شعورِ شورمندِ خويش به نوعي فردانيت متافيزيكي دست مي يابد. مسألۀ اصلي پژوهش در اين مقاله، سير بهرام است كه خود در قالب سفري به قصد نوزايي رُخ مي‌دهد و تسلسل وقايع و ارتباط دروني آن‌ها با يكديگر فرايند خويشتن شناسي قهرمان را تقويت مي‌كند. هدف اين است تا با نشان دادن رويكرد روان‌شناختي اسطوره با واكاوي عناصرِ نمادينِ موجود در قصه هاي هفت گنبد، ارتباط دروني آن‌ها با داستان اصلي بررسي شود و تمامي كنش‌ها و واكنش هاي داستاني را در جهت استعلاي متافيزيكي قهرمان معنا بخشد. گفتني است كه شيوۀ تحقيق در اين مقاله، تحليلي توصيفي است.