رابطه طرحواره‌هاي هيجاني با ادراك درد در سالمندان: نقش ميانجي نظم بخشي هيجاني

The Relationship Between Emotional Schema and Pain Perception in the Elderly: The Mediation Role of Emotional Regulation

با توجه به روند رو به رشد جمعيت سالمندان در ايران، پرداختن به مسائل مربوط به اين بخش از جامعه داراي اهميت بالايي است. در همين راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش ميانجي نظم بخشي هيجاني در رابطه بين طرحواره‌هاي هيجاني و ادراك درد در سالمندان انجام شد. طرح پژوهش حاضر همبستگي از نوع مدل‌سازي معادلات ساختاري بود. جامعه آماري پژوهش شامل تمامي سالمندان عضو در مراكز سالمندي شهر شيراز بود كه با استفاده از روش نمونه‌گيري در دسترس، تعداد 251 (104 مرد، 147 زن) نفر از آنها كه حداقل در يك ناحيه از بدن خود درد داشتند به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از مقياس طرحواره‌هاي هيجاني لي‌هي، مقياس مشكلات در نظم‌بخشي هيجاني گراتز و روئمر و پرسش‌نامه درد مك‌گيل گردآوري شد. داده‌ها با روش مدلسازي معادلات ساختاري با بكارگيري نرم‌افزارهاي آماري SPSS-24 و ليزرل 20/10 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج رگرسيون نشان داد كه طرحواره‌هاي هيجاني و مشكلات در نظم بخشي هيجاني قادر به پيش‌بيني ادراك درد در سالمندان هستند. نتايج مدلسازي معادلات ساختاري نيز نشان داد مدل استخراج شده با داده‌هاي تجربي برازش مطلوبي دارد. نتايج بررسي ميانجي‌گري نشان داد كه مؤلفه استفاده از راهبردهاي محدود نظم بخشي هيجاني قادر به ميانجي‌گري ارتباط طرحواره‌هاي هيجاني توافق، نشخوار ذهني، ابراز احساسات و بي‌حسي هيجاني با ادراك درد در سالمندان است. با توجه به نقش طرحواره‌هاي هيجاني و دشواري در نظم‌بخشي هيجاني در ادراك درد سالمندان، توجه به اين عوامل در حوزه مداخلات آموزشي و درماني ضروري به نظر مي‌رسد.

According to the ever-increasing trend of the elderly population in Iran, addressing issues related to this group of the society appears to be of great importance. In this regard, the purpose of the present study was to consider the mediating role of emotional regulation in the relationship between emotional schema and pain perception in the elderly. The statistical population of the current study included all the elderly members of the centers for aging in Shiraz, Iran, among whom 251 (104 male, 147 female) who suffer from pain at least in one area of their body, were selected using convenience sampling. Data were gathered using Leahy’s Emotional Schema Scale (LESS), Gratz and Roemer’s Difficulties in Emotional Regulation Scale (DERS) as well as the McGill’s Pain Questionnaire (MPQ), and were analyzed by Structural Equations Modeling in SPSS-24 and LISREL- 10.20 software. The results of Structural Equations Modeling indicated that the extracted model has a good fit with the empirical data. Moreover, results revealed that using limited emotional regulation strategies is able to mediating the relationship between emotional schemas of consensus, rumination, expression and numbness with pain perception in the elderly. Therefore, according to the role that emotional schemas and difficulties in emotional regulation can paly in predicting the pain perception in elderly, paying attention to these factors in preparing education and therapeutic intervention seems crucial.