پردازش نظري اجراي پروژه هاي علم شهروندان در ايران

Theoretical Processing of Citizen Science Projects Implementation in Iran

رويكردهاي مشاركتي نظير علم شهروندان، ابزاري مهم براي ارتقا و توسعه علم در هر جامعه‌‌اي محسوب مي‌شود. در كشور ايران پروژه‌هاي علم شهروندان در سطحي محدود اجرا مي‌‌شوند و به طور فراگير مورد استقبال عموم واقع ‌‌نشده‌‌است كه مبين شكافي ميان عامه‌‌ مردم و صاحبان دانشِ علم و سياست در كشور است. اين مطالعه، مدلي جامع براي اجراي علم شهروندان ارائه داده‌‌است و در اين راستا با اتخاذ روش پژوهش نظريه داده‌بنياد چندگانه از طريق انجام مصاحبه‌هاي باز با 13 فرد خبره و مطالعه اسناد سياستي و مقالات علمي به شناسايي ريشه‌‌هاي شكل‌‌گيري مشاركت، نحوه‌‌ اجراي آن و پيامدهاي حاصل از آن پرداخته‌‌است. يافته‌هاي اين مطالعه نشان داد شكل‌‌گيري مشاركت در پروژه‌‌هاي علم شهروندان مستلزم تمايل به مشاركت از سوي شهروندان و تمايل به دموكرات‌‌سازي از سوي مجريان است و مزايايي چون ارتقا سرمايه اجتماعي، توسعه پايدار، رويكرد علم باز و بهره‌‌وري را به همراه دارد كه براي رسيدن به آن بر راهبردهاي آموزش و تامين منابع انساني، برنامه‌‌ريزي فرايند پروژه، فراهم‌‌سازي زيرساخت فناورانه، فراهم‌‌سازي فضاي مكالمه و اشتراك‌‌گذاري يافته‌‌ها تاكيد شده است. در پايان با در نظر گرفتن وضعيت كشور، به شناسايي قوت‌‌ها و ضعف‌‌هاي بالقوه پرداخته و راهكارهايي جهت ترويج اجراي علم شهروندان ارائه داده است.

Participatory approaches such as citizen science are an important tool for the promotion and development of science in any society. In Iran, citizen science projects is implement to a limited extent and have not been universally welcomed by the public and it indicates a gap between the public and those with knowledge of science and politics in the country. This study provides a comprehensive model for the implementation of citizen science. By using the multi- Grounded theory research method and by open interviews with 13 experts and studying policy documents and scientific articles identify the roots of partnership formation and the consequences. The findings of this study showed that citizen science projects require a desire for citizen participation and a desire for democratization by implementers, and bring benefits such as promoting social capital, sustainable development, open science, and productivity. To achieve this, emphased on strategies such as training and human resource, project process planning, providing technological infrastructure, * Corresponding author: m.pahlavanian@stu.umz.ac.ir providing a space for conversation, and sharing findings. In the end, with considering the situation of the country, it has identified the potential strengths and weaknesses and has provided solutions to promote the implementation of citizen science.orientation were among the variables affecting familiarity and trust in nanotechnology, respectively.