يك تحليل كاركردي-ساختاري از سياست‌‌هاي بين المللي‌سازي شركت‌‌هاي دانش بنيان

A Functional-Structural Analysis of Policies for the Internationalization of Knowledge-based Companies

در مطالعات تجارت بين‌‌الملل با در نظر داشتن محدوديت‌‌هاي شركت‌‌هاي كوچك‌‌ و متوسط براي ورود به فرآيندهاي بين‌‌المللي، بر ضرورت حمايت دولت از بين‌‌المللي‌‌سازي اين شركت‌‌ها تأكيد مي‌‌شود. هدف اين مقاله، آسيب‌‌شناسي سياست‌‌هاي اتخاذشده براي حمايت از بين‌المللي شركت‌‌هاي دانش‌‌بنيان در ايران است؛ به اين منظور، كاستي‌‌هاي ساختاري برنامه‌‌هاي موجود و محدوديت‌‌هاي برنامه‌‌ها در تحقق كاركردهاي سياست بين‌‌المللي‌‌سازي مورد بررسي قرار گرفته است. منظور از كاركردهاي سياست بين‌‌المللي‌‌سازي، فرآيندهايي است كه بايد براي حمايت از بين‌‌المللي‌‌سازي كسب‌‌وكار توسط سياست‌‌ها پشتيباني و اجرا شوند. كاركردهاي مورداستفاده در چارچوب تحليلي اين پژوهش با بررسي تجربه بين‌‌المللي‌‌سازي كسب‌‌وكار در كشورهاي مختلف شناسايي شده كه عبارت‌اند از: تأمين اطلاعات؛ هماهنگ‌‌سازي اقدامات؛ ارتقاي نيروي انساني؛ شبكه‌‌سازي بين‌‌المللي؛ تسهيل تجارت؛ تأمين مالي و كاهش ريسك تجارت؛ توسعه زيرساخت تجارت بين‌الملل؛ و حمايت‌‌هاي اختصاصي از كسب‌‌وكارها. در گام بعد، برنامه‌هاي حمايت از بين‌المللي‌‌سازي كسب‌وكار دانش‌بنيان در ايران از يك طرف به تفكيك كاركردها و از طرف ديگر مبتني بر مؤلفه‌‌هاي ساختاري مورد تحليل قرار گرفت. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه سياست‌‌هاي بين‌‌المللي‌‌سازي مورد مطالعه، به مرور اختصاصي‌‌تر و با مشاركت بالاتر بخش خصوصي طراحي و اجرا شده‌‌اند. اما موانعي مثل ضعف در هماهنگي بين‌بخشي، محدوديت در دسترسي به زيرساخت‌‌هاي بين‌‌المللي تجارت و ساختارهاي ناكارآمد در طراحي و اجرا، اثربخشي اين سياست‌‌ها را با محدوديت روبرو كرده‌است.

International trade studies, given the limitations of small and medium-sized enterprises to enter international processes, emphasize the need for government support for the internationalization of these firms. The purpose of this article is the pathology of policies adopted to support the internationalization of knowledge-based companies in Iran; To this end, the structural shortcomings of the existing programs and their limitations in addresing the functions of internationalization policy have been examined. The functions of internationalization policy are the processes that must be implemented by policies to support the internationalization of business. The functions used in the analytical framework of this research are identified by reviewing the internationalization experience of business in different countries. The identified functions of internationalization policy are “Providing information, Coordination of initiatives, Human resource * Corresponding author: elyasi.atu@gmail.com development, International networking, Trade facilitation, Funding & reducing business risks, Development of international trade infrastructures, and Special business support”. Thereupon, the internationalization support measures in Iran high-tech sector were analyzed based on function, implementation time, and the executive body of each measure. The results of this study show that internationalization policies over time have been designed and implemented more specifically and with higher participation of the private sector. However, obstacles such as poor cross-sectoral coordination, limited access to international trade infrastructure, and inefficient structures in design and implementation have limited the effectiveness of these policies.