مطالعة تطبيقي دعواي مستقيم در حقوق ايران و مصر و فرانسه با محوريت حقوق ايران

A comparative study of direct action in Iranian, Egyptian and French law with a focus on Iranian law

دعواي مستقيم يكي از اسباب حمايت قانون‌گذاران از حقوق طلبكار محسوب ميشود. دعواي مستقيم از مدتها قبل در حقوق فرانسه پذيرفته شده بود و پس از اصلاحات سال 2016 قانون مدني فرانسه به صورت صريح در قانون مدني نيز پيش‌بيني شد. دعواي مستقيم در حقوق ايران وضعيت حقوقي روشني ندارد. اما در حقوق مصر و فرانسه حقوقدانان آن را تجزيه‌ و تحليل كرده‌اند. هدف از مطالعة تطبيقي دعواي مستقيم در وهلة اول روشن شدن جنبة تئوريك آن در حقوق ايران بود تا در اصلاحات قانون مدني ايران بدان توجه شود. در وهلة دوم نيز جنبة عملي اين نهاد حقوقي، همان‌طور كه در حقوق مصر به آن اشاره شده، حائز اهميت است. چون مكانيسم دعواي مستقيم باعث كاهش اطالة دادرسي و به‌تبع آن كاهش حجم دعاوي ميشود. در حقوق ايران نيز همانند حقوق مصر و فرانسه ميتوان با پيش‌بيني دعواي مستقيم در عقد اجاره، دعاوي اجتناب مالياتي، دعاوي مطالبة نفقه، و ساير دعاوي كه از نظر كثرت براي دستگاه قضايي چالشهايي را ايجاد كردهاند جنبه عملي دعواي مستقيم را محقق ساخت. اين امر راهي ميان‌بُر و مؤثر براي ذينفع دعوا و دستگاه قضايي خواهد بود.

Direct action is one of the grounds that legislators protect creditor rights. Following the 2016 amendments to the French Civil Code, direct action, which had long been accepted in French law ,was specified in the Civil Code. Direct action does not have a clear legal status in Iranian law, but it has been analyzed by jurists in Egyptian and French law. The purpose of a comparative study of direct action in the first place is to clarify its theoretical aspect in Iranian law to be considered in the amendments to the Iranian Civil Code. Secondly, the practical aspect of this legal institution, as mentioned in Egyptian law, is important. Because the direct-action mechanism can reduce the prolongation of the trial and , consequently, reduce the volume of litigation. Under Iranian law, as in Egyptian and French law, the practical aspect of direct action can be provided by anticipating this legal institution in a lease, tax evasion lawsuits, alimony lawsuits ,and other cases that are challenging for the judiciary. This will be an effective shortcut for both the beneficiary and the judiciary.