امكان‌سنجي بازگشت مجدد دين بر ذمه مديون

The Feasibility of the debts return on the debtors due

در زمينة امكان بازگشت مجدد دين بر ذمة مديون چهار نظر عمدة فقهي وجود دارد. قائلين به استحالة بازگشت مجدد دين ساقط شده به قاعدة «الساقط لايعود» و اصل عدم عود استدلال مي كنند. برخي با استناد به ماهيت اعتباري دين، بناي عقلا و صحت فسخ و اقالة عقودي با موضوع دين قائل به امكان اعتبار مجدد دينِ ساقط شده بر ذمة مديون هستند. برخي بر آن‌اند كه سقوط دين به منزلة تلف دين است. اما در صورت وجود سبب اعادة دين مثلِ دينِ ساقط شده بازمي گردد. برخي نيز قصد طرفين را در حكم مسئله تعيين كننده دانسته اند. اگر قصد طرفين تمليك و تملك باشد، بازگشت دين ممكن است. اما، با قصد ايفا و استيفاي دين، دين باز نخواهد گشت. طبق بررسي ها، سقوط دين در حكم تلف است و طبق اصل تبعيت امور اعتباري از قواعد عقلي بازگشت آن به حكم قاعدة عقلي «الساقط لايعود» محال است. اما بازگشت مماثلِ دينِ ساقطشده ممكن است. طبق مواد 806 و 701 و 723 ق.م. قانونگذار نيز ديدگاه يادشده را پذيرفته است. از نتايج پذيرش ديدگاه بازگشت مثل دين عدم بازگشت طواري دين‌ از جمله ضمانات و وثايق متعلق به دين، حال بودن دين مُعاد، و عدم اعتبار قرار اقساط در مورد آن است.

There are four major jurisprudential opinions on the possibility of returning the debt to the debtor. Those who believe in the impossibility of the return of the defunct debt argue for the rule of "defunct will never return" and the principle of non-recurrence. Citing the intangible nature of debt, the manner of wise people, and the validity of termination and cancellation of contracts whit the subject of debt, some believe that debt recurrence is possible. Some believe that the defunct debt is like the destroyed debt. But if there is a reason for returning of debt, a debt like a debt that has been overthrown return. Some have considered the intention of the parties as decisive. If the intention of the parties is possession, the return of debt is possible, but with the intention of payment debt, debt will not return. According to Articles 806, 701 and 723 civil code, the legislator has accepted the above view. Some of the results of accepting the view of return the debt like a debt that has been overthrown are the non-return of guarantees and documents belonging to debt, and the invalidity of installments on it and it must pay immediately.