واكاوي وضعيت حقوقي قرارداد ليسانس فضولي مالكيت فكري با تأكيد بر نظام اختراعات

Analysis of the legal status of the unauthorized license contract with the emphasis on the system of patent law

يكي از سؤالات بنيادين در ارتباط با تحليل حقوق قراردادي در عرصة حقوق مالكيت فكري، وضعيت قرارداد ليسانس فضولي است به اين معنا در صورتي كه ليسانسدهنده در زمان اعطاي حق بهره‌برداري به ليسانسگيرنده مالك حقوق مالكيت فكري نباشد و يا اختيار انعقاد قرارداد را نداشته باشد، از حيث حقوقي، قرارداد يادشده چه وضعيتي دارد؟ در پاسخ به سؤال طرح‌شده ميان دكترين مالكيت فكري سه ديدگاه قابل طرح است. برخي بطلان قرارداد را مناسب دانستهاند. زيرا در فرض فضولي بودن قرارداد، تنها چنين وضعيتي، حقوق انحصاري دارندة مالكيت فكري را حفظ ميكند. در مقابل، گروه ديگر، مطابق قواعد عمومي حاكم بر قراردادها قائل به عدم نفوذ قرارداد ليسانس هستند. با اين حال، برخي از دكترين داخلي، با اين استدلال كه اولاً به دليل وجود تعارض با مباني حقوق اختراعات و دوم تحليل مبتني بر نظام ثبت اسناد و نهايتاً حمايت از دارندة با حسن‌نيت و با تأكيد بر تحليل‌هاي اقتصادي، قائل به ديدگاه صحت هستند. نوشتة حاضر با روش توصيفي و تحليلي به بررسي و نقد دلايل بطلان و نظرية صحت به اين نتيجه رسيده است كه وضعيت عدم نفوذ در پارهاي از موارد مطابقت بيشتري با قواعد حقوقي حاكم بر ليسانس دارد.

One of the fundamental questions related to the analysis of intellectual property contract law is the status of the unauthorized license agreement. If the licensor granting the exploitation right to the licensee is not the owner of the intellectual property rights, what is the legal status of this contract? To answer to the question, there are three doctrines. Some of them recognize the non-nullity of the license agreement because, in case of an unauthorized contract, the nullity could maintain the owner's exclusive rights. Another group, according to the general rules of contracts, supports the invalidity of the contract. However, some doctrines recognize the validity of a contract. Their arguments are based on innovation and creativity in intellectual property, conflicting with the principles of patents, and protecting the owner who has the good faith with an emphasis on economic analysis. Thus, they conclude that the unauthorized license contract is concluded correctly. Therefore, the owner could not nullify the contract. The present article criticizes the situation of nullity and invalidity. It analyses and criticizes the invalidity and nullity and concludes that the situation of invalidity is more in line with the legal rules of the domestic system.