ارزيابي روند تغييرات زماني پوشش گياهي در كانون گرد و غبار استان خوزستان (مطالعه موردي: منطقه نهال‌كاري شده طويل شهرستان كارون)

Trend of temporal changes of vegetation in dust center of Khuzestan province (Case study: planted area of Tovayel, Karun city)

منطقه نهال كاري شده طويل به دليل مجاورت با كانال آبرساني (كارون به ماهشهر) موسوم به كانال كوت امير و در دسترس بودن آب مناسب براي آبياري نهال ها، به شيوه ثقلي و حفر فارو آبياري شد. اين تحقيق با هدف ارزيابي روند تغييرات پوشش گياهي طي چهار سال متوالي (1396 تا 1399) و در دو فصل در منطقه كشت نهال انجام شد. بدين منظور تعداد 5 ترانسكت 100 متري با فواصل 50 متري در منطقه انتخابي به صورت تصادفي سيستماتيك احداث شد. در امتداد ترانسكت ها در مجموع، 30 پلات ثابت نصب گرديد. در دو فصل رويشي بهار و تابستانه نوع و درصد پوشش گونه هاي بومي برداشت شد. با استفاده از نرم افزارPAST شاخص هاي غالبيت، يكنواختي و تنوع گونه اي سيمپسون و شانون اندازه گيري شد. نتايج آزمون تجزيه واريانس يك طرفه براي بهار سال هاي 1396 تا 1399 نشان داد كه ميان ميانگين شاخص هاي درصد پوشش، غالبيت، يكنواختي، شاخص هاي تنوع سيمپسون و شانون و غنا در سال هاي متوالي برداشت، اختلاف معني داري وجود دارد. نتايج آزمون ويلكاكسون نشان داد شاخص هاي تعداد گونه، سيمپسون، شانون، يكنواختي، منهينينك و مارگالف در سال دوم نسبت به سال اول افزايش پيدا كردند. همچنين، با توجه به اين كه ميزان معني داري كمتر از 05/0 بوده، بين شاخص هاي غالبيت، شاخص سيمپسون و شانون طي تير ماه سال هاي 1398 نسبت به سال 1397، اختلاف معني داراي وجود دارد، اما بين تغييرات درصد پوشش در دو سال متوالي اختلاف معني داري وجود نداشت. به طور كلي شاخص هاي تنوع شانون، سيمپسون در سال پاياني (1399) نسبت به سال آغازي (1396) افزايش چشمگيري داشته و اين تغيير در اثر افزايش يكنواختي و غناي گونه اي در منطقه بوده است. بهترين گونه ها براي اصلاح منطقه بياباني فوق، اشنان Seidlitzia rosmarinus و شورگز محليTamarix passerinoides است. همچنين احداث فارو در كنار چاله هاي كشت نهال سبب تجمع آب باران و ظهور تدريجي ساير گونه هاي بومي مي گردد.

Due to the proximity to the water supply canal (Karun to Mahshahr) called Kut-Amir Canal and the availability of suitable water for irrigating the seedlings, the cultivated area was irrigated by surface irrigation and Furrow. The purpose of this study is to evaluate the trend of vegetation changes in during four consecutive years (2018-2021) and in two seasons in seedling cultivation areas was investigated. A total of five 100-meter transects, each 50 meters apart, were systematically established in the three selected areas. Around 30 fixed plots were installed along transects. In the two growing seasons of spring and autumn, the coverage of native species was recorded. The Simpson and Shannon, dominance, uniformity, and diversity indices were estimated using the PAST software. The results of one-way analysis of variance for the spring of 2018 to 2021 showed that there is a significant difference between the mean indices of coverage percentage, dominance, uniformity, Simpson and Shannon and Ghana diversity indices in consecutive years of harvest. The results of the Wilcoxon test showed that the indexes of species number, Simpson, Shannon, Evennnes, Manhinink and Margalf increased in the second year compared to the first year. Also, due to the fact that the sig rate is less than 0.05, there is a significant difference between the dominance indices, Simpson index and Shannon during July 2020 compared to 2019, but between changes in coverage percentage in the two there was no significant difference for consecutive years. The results of Duncan test showed that there is a significant difference between vegetation percentage and dominance index, Simpson and Shannon in spring (2018 and 2019) compared to (2020 and 2021) and is in two separate categories. Take. From the above observations and results, it can be concluded that in general, Shannon and Simpson diversity indices in the last year (2021) compared to the beginning year (2018) have increased significantly and this change is the result of increasing the uniformity and species richness in the area has been. The best options for improving the desert area above are Seidlitzia rosmarinus and Tamarix passerinoides. Also, the construction of Furrow along with seedling cultivation holes causes the accumulation of rainwater and the gradual emergence of other native species.