تأثير دين بر فرآيند توليد علوم انساني از ديدگاه علامه مصباح يزدي

تحقيق حاضر مبتني بر دو پيش‌فرض است؛ يكي اينكه علوم ـ من‌جمله علوم انساني ـ نظام‌مند و سيستمي‌اند و ديگر اينكه تأثيرگذاري دين بر علم را بايد در ناحيه فلسفه‌ علم جست‌وجو كرد. اين تحقيق در صدد است رابطه علم و دين از نگاه علامه مصباح را با روش توصيفي ـ تحليلي و با رويكرد فرآيندمحور مورد بررسي قرار دهد. نظام علم و عناصر و مؤلفه‌‌هاي اساسي آن به‌ عنصر متأثر در يك سو، و مباني دين‌شناسانه‌ علامه مصباح نسبت به قلمرو و اهداف دين در حيات انساني به‌عنوان عامل مؤثر در سوي ديگر اين رابطه قرار دارد. با بررسي رابطه‌ ميان آن دو به اين نتيجه مي‌رسيم كه موضوع علوم انساني با توجه به رابطه‌ تنگاتنگ آن با اهداف دين و در سايه‌ اعتبار معرفتي گزاره‌‌هاي نقلي ديني مورد بازنگري واقع مي‌شود.تغيير موضوع، تغيير در ساختار مسائل و قضاياي علوم انساني را به‌دنبال دارد. ارتباط موضوع‌شناسي و روش‌شناسي و همين‌طور پيچيدگي موضوع علوم انساني باعث نيازمندي نظام علوم انساني به گزاره‌‌هاي نقلي در كنار منابع غير نقلي و تأثيرپذيري از آنها خواهد شد. همچنين با توجه به تأثيرگذاري دين بر غايات علم، گزاره‌‌هاي دستوري به‌عنوان جزئي از علوم انساني تحت تأثير قرار مي‌گيرند.