جستاري نوين در چگونگي شناخت ژئوپليتيك گفتماني كشورها در چارچوب عملكرد اقتصاد سياسي

از دهۀ 1980 ميلادي با مشاهدۀ ضعف پيش‌بيني‌هاي ژئوپليتيك اثبات‌گرا پاره‌اي از محققان ژئوپليتيك به‌سوي چارچوب‌هاي نظري جديدي سوق يافتند كه به تجديدنظر و ارزيابي مجدد در روش‌ها و سنت‌هاي حاكم بر تفكر ژئوپليتيك مي‌پرداخت. ازجمله رويكردهاي ژئوپليتيك انتقادي، اهميت‌يافتن جايگاه اقتصاد سياسي در توليد قلمروخواهي كشورها و واحدهاي سرزميني در مقياس فراملي و در ترسيم رفتارهاي ژئوپليتيك آنها مي‌باشد. اين پژوهش با اتخاذ روش‌شناسي فرا اثبات‌گرا به‌دنبال تحليل چگونگي شناخت كنش‌ها و راهبردهاي در چارچوب ژئوپليتيك گفتماني مبتني‌بر عملكرد فرايندهاي اقتصاد سياسي به‌مثابه يكي از مهم‌ترين وجوه جامعه‌شناسي تاريخي است. در اين رويكرد، ظهور كنش‌ها، روابط و ساختار ژئوپليتيك در مقياس منطقه‌اي و جهاني متأثر از فرايندهاي اقتصاد سياسي درون كشورها مورد مطالعه قرار مي‌گيرد. يافته‌هاي تحقيق بيانگر آن است كه ژئوپليتيك گفتماني در هر دوره‌اي متأثر از قواعد اقتصاد سياسي متمايز بوده و براين‌مبنا در هر مقطع تاريخي الگوي متمايزي از كنش‌ها و رفتارهاي ژئوپليتيك توسط كشورها ظهور مي‌يابد. دراين‌راستا جهت تبيين كاركرد اقتصاد سياسي در ظهور ژئوپليتيك گفتماني از ابزارهاي شناختي به‌ويژه عقلانيت ديالكتيك درجهت تعميم‌هاي محدود به زمان معين استفاده مي‌شود كه به كشف گزاره‌هاي تفريدي مي‌انجامد.