عوارض روحي‌رواني ناشي از فراگيري كوويد 19 و توان‌بخشي آن: مروري بر ادبيات

زمينه و هدف: با توجه به اينكه فقط حدود يك سال و نيم از همه‌گيري كوويد 19 گذشته و در طي اين مدت اولويت نظام بهداشت و درمان توجه به علائم و مشكلات جسمي اين بيماري و جلوگيري از شيوع بيشتر آن بوده است، شواهد كافي در مورد مشكلات روحي ناشي از كرونا در دسترس نيست. هدف مطالعه مروري حاضر بررسي وضعيت مشكلات روحي‌رواني ناشي از كرونا در بين بيماران و كادر درمان و نيز ارائه راهكارهاي توان‌بخشي براي برطرف كردن نسبي اين مشكل است.مواد و روش‌ها: جست‌وجو در بانك‌هاي اطلاعاتي مدلاين و وب آو ساينس، پابمد و اسكوپوس از طريق تركيب كليد‌واژه‌هاي مربوط به كوويد 19 (مانند ويروس كرونا) اقدامات محدود‌كننده (مانند قرنطينه، جداسازي، فاصله گذاري اجتماعي) و نتايج روان‌شناختي (مانند روان، افسردگي) و دستورالعمل‌ها (مانند راهنما، مديريت، توان‌بخشي) انجام شد. تمام مقالات به زبان انگليسي نوشته شده بودند و هدف آن‌ها در مورد اختلالات روحي‌رواني و عوامل مرتبط با ويروس كرونا بود. با توجه به اينكه تنها حدود يك سال و نيم ازهمه‌گيري كوويد 19 مي‌گذرد، بازه زماني مقالات مورد بررسي بين سال‌هاي 2019 تا 2021 انتخاب شد. يافته‌ها: در جست‌وجوي مطالعات مرتبط، 18 مقاله اورجينال در نظر گرفته شد. در كل، بررسي متون نشان داد كه بيماري كوويد 19 سبك زندگي افراد را تغيير داده است. اين بيماري علاوه بر علائم جسمي و مرگ‌ومير، اثرات منفي روان‌شناختي مانند اضطراب، افسردگي، تنهايي، استرس، ترس و هيجان هم به دنبال دارد. هرچند در اكثر موارد اين علائم خيلي شديد نيستند. مشكلات روان‌شناختي در برخي گروه‌هاي خاص، مانند خانم‌هاي باردار يا افرادي كه مشكلات زمينه‌اي دارند مي‌تواند شديد‌تر باشد. در كشورهايي كه سابقه مواجهه با بيماري‌هاي همه‌گير را داشته‌اند، سيستم‌هاي مبتني بر اينترنت براي ارزيابي و درمانِ مشكلات روان‌شناختي بيماران مبتلا به كوويد 19 شكل گرفته است. مداخلات توان‌بخشي نيز مي‌تواند در بهبود شرايطي مانند تنفس بيمار اثر مثبتي داشته باشد و به كاهش علائم روان‌شناختي كمك كند. نتيجه‌گيري: بيماري كوويد 19 مي‌تواند علاوه بر علائم جسمي، مشكلات روحي هم براي بيمار ايجاد كند. از طرفي تغييراتي كه در سبك زندگي افراد به دنبال شيوع كوويد 19 روي داده است مانند محدوديت‌هاي رفت‌و‌آمد، قرنطينه، فاصله‌گذاري اجتماعي و كسادي كسب‌وكارها نيز ممكن است به بروز اختلالات روحي به دنبال همه‌گيري كوويد 19 كمك كند. بايد به مشكلات روان‌شناختي ناشي زا كوويد 19 دربرخي گروه‌هاي جمعيتي مانند خانم‌هاي باردار، كادر درمان، و كودكان توجه شود. مداخلات توان‌بخشي و افزايش آگاهي عمومي جامعه مي‌تواند در بهبود علائم روان‌شناختي مؤثر باشد.