اصالت سنجي روايت نبوي «برتري پيامبرخاتم و آل او بر پيامبران»

برتري رسول اكرم(ص) بر پيامبران پيشين از عقايد اجماعي مسلمانان است. اماميه بر اساس نصوص متعدد به افضليت اهل‏بيت(ع) بر ساير پيامبران نيز باور دارد. برخي منابع متأخر اماميه در تبيين برتري پيامبر و آل او، به روايتي نبوي در امالي ابن‏بابويه استناد جسته اند كه از گفتگوي رسول خدا(ص) و فردي يهودي درباره تفاضل حضرت محمد(ص) و حضرت موسي(ع) خبر مي‏دهد. نوشتار حاضر امكان صدور اين روايت از پيامبراكرم را با كاربست روش هاي نقد متن مي سنجد. اصالت ساختار روايت برپايه مشابه يابي بخش هاي قابل تجزيه روايت در تراث اسلامي موجودِ كهن‌تر از امالي صورت گرفته و برآيند آن امكان وام گيري دو بخش پاياني روايت از منابع پيشين بر پايه شباهت لفظي، معنايي و اسلوب بياني است. اصالت محتواي روايت نيز بنابر ميزان فراواني مفاهيم محوري روايت در مجموعه روايات منسوب به حضرت محمد(ص) بررسي شده و رهاورد آن تقويت انتساب مضمون بخش پاياني روايت به پيامبر اكرم(ص) است. از اين رو، صدور روايت در قالب كنوني و انتساب برخي مضامين مندرج در متن به پيامبر اكرم(ص) ترديد برانگيز است. با اين حال، نوشتار حاضر احتمال عرضه اين مضامين و آموزه هاي مبتني بر آن را از جانب ساير معصومان نفي نمي كند و نقد روايت ياد شده به معناي انكار آموزه افضليت رسول خاتم و آل او نيست.