تاريخ‌گذاري روايات آغاز نزول وحي بر پيامبر اسلام (ص) در جوامع روايي اهل‌ سنت

در منابع روايي اهل سنت، رواياتي دربارۀ چگونگي آغاز نزول وحي با طرق متعدد و متون مختلف آمده است. در اين پژوهش با استفاده از شيوه هاي مختلف تاريخ گذاري احاديث (يافتن در كهن ترين منبع، تحليل سندي، تحليل سنديمتني)، خاستگاه تاريخي و جغرافيايي و سير تطور تدريجي اين روايات تبيين مي شود.علاوه براين، يافته هاي پژوهش حاكي از اين است كه برخي از تحريرهاي اين روايات كه به دلايل مختلف جعلي تلقي مي شوند، در ابتدا توسط عايشه يا عبيدبن عمير و ابوميسره همداني، در دو تحرير بسيار متفاوت قبل از سال هاي 58، 63 و 68 هجري، در راستاي سياست هاي زبيريان و بني اميه جعل و در مدينه، كوفه و مكه نشر يافته است. تحرير ابوميسره به دليل عدم شهرت وي، ارسال روايت وي و كم اهميت بودن كاركرد آن رواج چنداني نيافت. اما تحريرهاي عايشه و عبيد كه منشأ واحدي دارند، توسط زهري به صورت گسترده در شام، بصره و مدينه نشر يافت. با توجه به نسبت عايشه و عبيد با آل زبير و زهري با امويان مي توان گفت مهم ترين هدف اين روايات به هنگام پيدايي فضيلت‌تراشي براي زبيريان، و در مرحلۀ نشر توسط زهري با ايجاد تغييراتي در متن، كاستن از شأن و عظمت پيامبر بوده است.