حل و فصل منصفانه دعوي از منظر فقه و حقوق

در اين مقاله به اين پرسش كلّي پاسخ داده مي­شود كه منظور از معيارهاي عادلانگي حلّ و فصل اختلاف چيست؟ با بررسي مفاهيم مرتبط با عدالت و انصاف، از نگاه مباني فقهي و حقوقي و بر پايه­ي معيارهاي عدالت رويه­اي، هرگونه حل و فصل اختلاف بايد شامل سه اصل مهم باشد: رفتار و برخورد برابر، رويكرد منطقي به تصميم­گيري و كارآمدي كه اين مورد به نوبه خود شامل دسترسي و احتمال حلّ و فصل اختلاف و سازوكارهاي مقابله با نابرابري­هاي رويه­اي موجود ميان طرفين است بر اساس معيار دسترسي و احتمال حلّ و فصل اختلاف، اشخاص بايد به شكل منصفانه­اي امكان دسترسي به حلّ و فصل اختلاف را داشته باشند و نيز رسيدگي مي­بايست با كمترين هزينه­ي زماني و مالي انجام پذيرد. پيرو معيار دوم، آن دسته از موانع پيش روي حضور موثّر طرفين در دادرسي كه منبعث از روند اجرا نبوده بلكه برآمده از ناتواني يكي از طرفين براي حضور در مسير دادگري به شكل برابر است، بايد بر اساس اتّخاذ شيوه­ها­ و ابزار گوناگون تعديل شده و يا ازميان روند.