تحليل فقهي آراي شاذ شيخ صدوق (ره) در باب ارث

شيخ صدوق از فقهاي قرن چهارم و در دوره اي كه متصل به غيبت معصوم (ع) است، تقريبا در اكثر ابواب فقهي نظراتي خلاف مشهور فقهاي اماميه دارد و اين مهم با مشاهده كتاب من لا يحضره الفقيه ايشان، دانسته مي‌شود.  نگارندگان در اين مقاله به بررسي فقهي آراي شاذ ايشان در باب ارث پرداخته و نشان مي‌دهند كه صدوق در پنج مورد از مبحث ارث كه به ترتيب عبارتند از: 1 عدم ارث بري ولدِ ولد در صورت وجود ابوين متوفي. 2 مشاركت ميان جد و فرزند فرزند در ارث بردن از تركه متوفي. 3 ارث بري مادر متوفيه با فرض وجود زوج به ميزان يك ششم به عنوان فرض و باقي مال به واسطه رد. 4 اگر تنها وارث زوج، زوجه وي باشد، زوجه در زمان حضور امام، يك چهارم از تركه را به ارث مي‌برد و در حال غيبت، تمام آنرا. 5 ارث بري عتيق (آزاد شده) از معتِق (آزاد كننده)، فتوايي خلاف نظر مشهور در فقه دارد. رهاورد اين پژوهش آن است كه نشان دهد، آراي شاذ فقيهان از جمله شيخ صدوق نيز داراي پشتوانه هاي معتبر و متقن روايي است. لذا به نظر مي‌رسد كه آراي ايشان در برابر قول مشهور، توانايي ايستادگي را داشته و در حقوق موضوعه ايران مي‌تواند واجد اثر شوند و چه بسا عاملي براي تغيير مباحث ارث قانون مدني كه عمدتا در بيان احكام از نظر مشهور پيروي جسته، باشد.