شناسايي و تعيين اثرات متقابل عوامل تأثيرگذار بر توليد به‌هنگام در زنجيرۀ تأمين با استفاده از روش DEMATEL و ISM (مطالعۀ موردي كارخانۀ ايران‌خودرو بينالود)

امروزه با رقابتي‌شدن بازارها پاسخگويي به‌موقع به خواسته‌هاي مشتريان با بهترين كيفيت و كمترين هزينه، به امري اجتناب‌ناپذير تبديل شده است كه اين موضوع با استفادۀ بهينه از منابع و امكانات صورت مي‌گيرد. يكي از روش‌هاي مؤثر براي دستيابي به اين امر، سيستم توليد به‌هنگام است. عوامل زيادي براي دستيابي به اهداف سيستم توليد به‌هنگام نقش دارد كه شناسايي اين عوامل و روابط بين آنها پيش از پياده‌سازي اين سيستم امري ضروري است. در اين مقاله با استفاده از مرور پژوهش‌ها و نظر خبرگان، شش عامل كليدي در توليد به‌هنگام در زنجيرۀ تأمين، با استفاده از تجزيه‌وتحليل آماري (آزمون فريدمن) شناسايي، اولويت‌بندي شده و دربارۀ روابط بين اين معيارها بحث شده است. در مطالعۀ موردي با پرسشنامه، نظرهاي 25 كارشناس واحد برنامه‌ريزي خط توليد كارخانۀ ايران‌خودرو بينالود جمع‌آوري و اعتبارسنجي شده است. اين عوامل با استفاده از روش ديمتل دالالا و همچنين مدل‌سازي ساختاري تفسيري تحليل شده و ميزان اثرگذاري و اثرپذيري عوامل و همين‌طور اولويت آنها مشخص شده است. در نتايج به‌دست‌آمده، عواملي چون «واحد خريد»، «اطلاعات و تبادل آن»، «واحد فروش» عوامل اثرگذار و عواملي چون «واحد توليد»، «تأمين‌كنندگان» و «مشتريان» به‌عنوان عوامل اثرپذير مشخص شده‌اند. همچنين عامل اطلاعات و واحد خريد، اولويت بالايي در اين سيستم دارند. استفاده از اين نتايج در زمان پياده‌سازي سيستم توليد به‌هنگام در سازمان‌هاي مختلف، بهترين عملكرد را دارد.