كليدواژه :
سازه هاي اصلاحي , مكان‌يابي , خرم‌آباد , فرآيند تحليل شبكه‌اي
چكيده فارسي :
امروزه با توجه به اعتبارات زيادي كه بندهاي اصلاحي در احداث پروژه‌هاي آبخيزداري به خود اختصاص مي‌دهند، بررسي اولويت‌ها در مكان‌يابي نقاط بحراني پيش از اجراي سازه‌ها مي‌بايست به‌صورت جامع و دقيق صورت گيرد. شناخت درست و دقيق نقاط فرسايش پذير و عوامل مؤثر در آن اقدامي ضروري است، كه مي‌توان با اقدامات به‌موقع آبخيزداري خواه از سازه‌اي و غيره سازه‌اي يا تركيبي از آن‌ها، شدت آسيب‌هاي ناشي از فرسايش و رسوب زير حوضه‌ها را به حداقل رساند؛ ازاين‌رو دقت در انتخاب اولويت‌ها و سياست‌گذاري‌هاي در فعاليت‌هاي سازه‌اي حوضه‌هاي آبخيز از تأثير بسزايي برخوردار است. در اين پژوهش كه باهدف مديريت و طرح‌ريزي بنيادين، سازه‌هاي توري-سنگي در سطح شهرستان خرم‌آباد به‌منظور كنترل فرسايش و رسوب صورت گرفت از چهار معيار هيدرولوژيك، توپوگرافي، اقتصادي و اجتماعي و ساير شاخص‌هاي مرتبط با فرسايش و گسل كه در 14 زير شاخص قرار مي‌گيرند، با بهره‌گيري از فرآيند تحليل شبكه‌اي به‌منظور وزن دهي اين پارامترها و ورود آن به سيستم اطلاعات جغرافيايي استفاده شد. با نگرش در نتايج، شاخص‌هاي تأثيرگذار به‌منظور مكان‌يابي سازه‌هاي توري-سنگي بيشترين وزن را زير معيارهاي فرسايش، پوشش گياهي و گسل با وزن‌هاي 0/145، 0/141 و 0/126 به خود اختصاص دادند، كه مي‌توان از اين نتايج براي پيشگيري از مخاطره‌هاي برآمده از فرسايش و رسوب كه در 4/5 درصد از منطقه مطالعاتي قابل‌مشاهده است، استفاده نمود.
هدف كلي تحقيق ارائه راهكارهايي مبتني بر اصول علمي، ساده، كاربردي است. اولويت‌بندي از اين طريق مي‌تواند نقش مؤثري در قسمت هدفمندي اعتبارات آبخيزداري داشته باشد و با احداث سازه‌هاي مناسب خسارات را كاهش دهد. با توجه به اهداف پژوهش حاضر و اهميت احداث سازه‌هاي آبخيزداري در كنترل فرسايش و رسوب‌گذاري، به‌منظور بهبود عملكرد اين‌گونه پروژه‌ها، كاهش تخريب حوزه آبخيز و استفاده صحيح از آب‌هاي سطحي پيشنهاد مي‌شود.
چكيده لاتين :
Today due to the large amount of funds allocated to the reform clauses in the construction of watershed
management projects, priorities in locating critical points before the implementation of structures
should be explored comprehensively and accurately. Identifying erodible points and effective factors
is a necessary measure. Timely watershed management measures, whether structures or non-structures
or a combination of them, can minimize the severity of damage caused by erosion and sedimentation
of basins. Therefore, careful selection of priorities and policies in the activities of watershed structures
has a significant impact. This study, which was carried out with the aim of helping correct managing
and planning of lattice-stone structures in Khorramabad city in order to control erosion and sediment,
hydrological, topographic, economic and social criteria and other indicators related to erosion and
fault, which are 14 sub-indicators were used. Network analysis process was used to weight these
parameters and they were entered into the GIS. The results show that among the effective indicators
in locating lattice-stone structures, the most weight were erosion, vegetation, and fault criteria with
weights of 0.145, 0.141 and 0.126, respectively, which can be used to prevent the risks of erosion and
sediment seen in 4.5% of the study area. The main purpose of this research is to provide solutions
based on scientific principles. Prioritization in this way can play an effective role in the targeted part
of watershed management credits and reduce damage by constructing appropriate structures.
Considering the objectives of the present study and the importance of constructing watershed
management structures in controlling erosion and sedimentation, in order to improve the performance
of such projects, it is proposed to reduce watershed degradation and proper use of surface water.
