تحليل آركي تايپي فضاي عرفاني در آرامگاه‌هاي عارفان دوره ايلخاني (شيخ عبدالصمد نطنزي و شيخ صفي الدين اردبيلي)

روانشناسي تحليلي يونگ ابزار معرفي تازه اي جهت فهم معاني و دريافت پيام هايي نو از منابع هنري و ادبي به شمارمي رود. براساس اين نظريه، كهن الگوها(آركي تايپ)، بن مايه ها و تصاوير نماديني هستند كه در اساطير و فرهنگ ها، مفاهيمي مشترك و مشابهي را در ناخودآگاه بشر به جاي گذاشته اند. در ميان آثار معماري، آرامگاه هاي عارفان دوره ايلخاني به عنوان فضاهايي عرفاني، يكي از بهترين زمينه هاي ظهور اين صُور ازلي را دارا مي باشند. يكي از كهن الگوهاي مهم و محوري كه در روانشناسي تحليلي يونگ مطرح است، كهن الگوي رُشد(فرآيند تفرّد) مي باشد كه درباره پرسش هاي معنوي در مورد معناي زندگي و هدف هستي مطرح مي شود. يونگ معتقد است كه اين كهن الگو را فقط مي توان با اسرار توصيف ناپذير «وحدت عرفاني» قياس كرد. براساس هدف پژوهش حاضر، كه شناخت مفاهيم معنايي آركي تايپ مي باشد، ضمن بهره گيري از روش محتواي كيفي از رويكردهاي مطرح در ادراك نشانه ها استفاده شده است. اين تحقيق با مطالعه بر روي اين لايه هاي نشانه اي سعي دارد تا كيفيت و نحوه ارتباط ميان تفكر عرفاني، كهن الگوها و ساختار معماري فضاها را روشن سازد. با اين فرض كه توجه به سير از جهان دنيوي به جهان اخروي همواره در ادبيات و عرفان موردتوجه بوده است، به نظرمي رسد اين كهن الگو در ساختار معماري آرامگاه هاي موردنظر بازتاب يافته باشد.