بررسي عرفان اجتماعي در انديشه‌هاي هنري شفيعي كدكني و جورج لوكاچ

عرفان اجتماعي، عرفاني است كه به جامعه با سه عنصر هدايت، تربيت و ولايت مي‌نگرد و داراي مراتب مختلفي است كه عبارتند از: 1 عقلانيت 2 معنويت 3 حرّيت 4 عدالت. عارف براساس عناصر سه گانه هدايت، تربيت و ولايت بايد جامعه را به سوي عاقل شدن، معنوي گشتن (آزادگي يا آزادي دروني)، آزادي بيروني (آزادي اجتماعي) و آنگاه عدالت اجتماعي در ابعاد مختلف حركت دهد و اين امر در مرتبه حدّاقلي رشد عقلي و معنوي جامعه امكان پذير خواهدبود. براساس انديشه‌هاي لوكاچ انسان با بازگشت به ارزش‌هاي اصيل و معنوي ميتواند روح سرگشته و نيازمند خود را سيراب كند و لذّت و رضايت را در مفاهيم ماورايي و الهي مانند ياري كردن ديگران، مهرورزي و نوع دوستي فراهم كند. شفيعي كدكني نيز از شاعران پيشتاز در عرصه‌هاي اجتماعي و فرهنگي است كه با دغدغه‌هاي انساني و با احساس مسئوليّت درباب وطن، مردم و جامعه عصر خويش، در اشعار خود چهره‌اي بارز دارد. وي آرمان‌هاي خود را با بهره‌گيري از عناصر طبيعي و استفاده از زباني نمادين مطرح مي كند و از عشق و انسانيت و آزادگي و معرفت سخن مي گويد جورج لوكاچ هم خودآگاهي اخلاقي را چيزي جز فداكاري نمي‌داند و براي رسيدن به هدف‌هاي اجتماعي، به تشريح راه‌ها و نظريه‌هايي مي‌پردازد كه سرانجام آن به ايجاد نظم تعيين شده در جامعه منجرشود ، نظمي كه در آن، عصر وابستگي اقتصادي، كه سبب تنزّل كرامت انساني مي شود به پايان مي رسد. اين مقاله با اين هدف ، انديشه و گفته‌هاي هنري آنان را بررسي كرده است.