بررسي اثر آلودگي هوا بر تجمع فلزات سنگين در گونه‌هاي گياهي نواحي خشك و بياباني (مطالعه موردي: درختان آكاسيا، كهور و كُنار در كهورستان، استان هرمزگان)

پژوهش حاضر مي كوشد به اندازه گيري غلظت كادميوم، منگنز، سرب و روي در برگ گونه ‌هاي درختي آكاسيا، كهور و كُنار در منطقه كهورستان در شمال ‌غربي بندرعباس بپردازد. براي دستيابي به اين رهيافت، آزمايشي در قالب بلوك ‌هاي تصادفي با جامعه آزمايش شصت اصله از سه گونه درختي با سه تيمار در بهار و تابستان 1399 انجام شد: 1ـ رسوب ذرات معلق جاده ‌اي بر روي برگ و خاك بستر درختان حاشيه جاده، 2ـ رسوب ريزگرده‌اي بياباني بر روي برگ و خاك بستر درختان و 3 ـ تيمار شاهد كه از آلودگي هوا به دور بود. نتايج نشان داد كه غلظت سرب، منگنز و كادميوم در جامعه آزمايش فراتر از حد استاندارد آن در گياه است. تجزيه واريانس و آزمون مقايسه ميانگين دانكن نشان داد كه اختلاف ميانگين غلظت روي، سرب، منگنز و كادميوم در بين تيمارهاي آزمايش، در سطح 0.01 معني ‌دار و غلظت چهار فلز سنگين در تيمار ذرات معلق جاده ‌اي بيش از ديگر تيمارها بود. پس از آن، تيمار ريزگردهاي بياباني قرار داشت كه در آن درختان از حاشيه جاده فاصله داشتند، اما ريزگردهاي بياباني بر آنها رسوب كرده بود. غلظت روي در تيمار ذرات معلق جاده ‌اي، ريزگردهاي بياباني و شاهد به ‌ترتيب 354.7، 195.2 و 77.4 ميلي ‌گرم در كيلوگرم، غلظت سرب به ترتيب 51.63، 33.61 و 20.15 ميلي‌ گرم در كيلوگرم، غلظت منگنز به ‌ترتيب 146.83، 128.13 و 72.43 ميلي ‌گرم در كيلوگرم و غلظت كادميوم به ‌ترتيب 5.50، 2.85 و 0.43 ميلي ‌گرم در كيلوگرم بود. اختلاف آماري فلزات در برگ گونه‌ هاي درختي، در سطح 0.05 درصد معني ‌دار بود و غلظت روي در درختان آكاسيا، كُنار و كهور به ‌ترتيب 198.9، 204 و 224.4 ميلي ‌گرم در كيلوگرم، غلظت سرب به‌ ترتيب 32.71، 34 و 38.6 ميلي ‌گرم در كيلوگرم، غلظت منگنز به‌ ترتيب 115.56، 111.11 و 120.71 ميلي ‌گرم در كيلوگرم و غلظت كادميوم به ‌ترتيب 2.67، 2.56 و 3.56 ميلي ‌گرم در كيلوگرم اندازه‌ گيري شد. غلظت فلزات سنگين در درختان لبه جاده، بالاتر از حد استاندارد بود و با توجه به اينكه اين درختان در زنجيره غذايي دام و انسان قرار دارند، خطر زيستي اين درختان زياد است.