كليدواژه :
شرط صلاحيت قضايي , صلاحيت انحصاري , عهدنامه لاهه , حقوق حمل و نقل , اصل حاكميت اراده , قواعد آمره , تعارض اسناد
چكيده فارسي :
انتخاب شيوه حل و فصل اختلاف و نحوه اجراي آن، يكي از چالش‌هاي پيش‌روي بازرگانان در زمان اجراي قراردادهاي تجاري بين‌المللي است. چه، به طور معمول و در بادي امر، بين‌المللي بودن يك قرارداد، ايجاد صلاحيت موازي، وقوع پديده تعارض دادگاه‌ها و در نهايت، صدور احكام متعارض و دشواري اجراي احكام خارجي را در پي دارد. موافقت‌نامه رجوع به داوري تا اندازه‌اي از اين نگراني‌ها كاسته است؛ هرچند اين شيوه نيز ايرادات مختص به خود را دارد. يكي از راهكارهاي بازرگانان براي پيش‌گيري از اين وضعيت، افزودن شرط انتخاب دادگاه صالح به قرارداد است. منتها، آيا چنين شرطي در سطح بين‌المللي از جنبه حقوقي اعتبار دارد؟ چه، صلاحيت دادگاه منتخب و اجراي حكم آن وابسته به اعتبار چنين توافقي است. در صورت مثبت بودن پاسخ، مصداق عيني آن كدام منبع يا منابع بين‌المللي است؟ اين منابع چه شرايطي را براي تحقق چنين توافقي در نظر مي‌گيرند؟ واقعيت آن است كه به دنبال رواج اين شرط در قراردادهاي تجاري بين‌المللي، جامعه حقوقي نيز بر آن شده است تا اين عرف تجاري را در قالب عهدنامه‌هاي بين‌المللي مدون سازد. منتها، اين منابع متعدد و پراكنده بوده و به همين جهت، گاه، ناشناخته مانده است. افزون بر اين، تعدد منابع، به خودي خود، تعارض ميان آنها را نيز در پي خواهد داشت. بر اين اساس، در مقاله حاضر، پس از تبيين مباني شرط انتخاب دادگاه صالح، به معرفي و ارزيابي دقيق منابع بين‌المللي ناظر بر آن و در نهايت، راهكارهاي رفع تعارض ميان اين منابع اشاره شده است. نگارش اين تحقيق بر مبناي منابع كتابخانه‌اي و به شيوه توصيفي-تحليلي انجام شده است.
چكيده لاتين :
Choosing a method of resolving disputes is one of the challenges for Businesses in advancing international Commercial Contracts. Because, usually, the international nature of a contract creates parallel proceeding, the occurrence of the phenomenon of conflict of jurisdictions, and ultimately, the issuance of conflicting judgments and the difficulty of enforcing foreign judgments. The arbitration agreement has alleviated some of these concerns; that method also has, however, its drawbacks. One of the solutions for traders to prevent this situation is to specify the choice of court clause in the contract. However, is such a term legally valid at the global level? If so, in which international source or sources are the objective examples given? What conditions do these sources consider for such an agreement to be reached? The fact is that following the prevalence of this clause in International Commercial Contracts, the legal society has also decided to codify this custom. However, these sources are numerous and scattered and therefore, sometimes, remain unknown. Also, the multiplicity of resources, in itself, will lead to conflict among them. Accordingly, in the present article, after explaining the basics of the jurisdiction agreement, the accurate introduction and evaluation of the international sources overseeing it, and, finally, the solutions to resolve the conflict among these sources are mentioned. This research is based on library sources and the descriptive-analytical method.
