پديد آورندگان :
خداوردي، زهره دانشگاه تبريز - دانشكده عمران - گروه مهندسي آب، تبريز، ايران , حسيني بقانام، آيدا دانشگاه تبريز - دانشكده عمران - گروه مهندسي آب، تبريز، ايران , نوراني، وحيد دانشگاه تبريز - دانشكده عمران - گروه مهندسي آب، تبريز، ايران
كليدواژه :
كيفيت آب در كشاورزي , LPI , شيرابه , SAR , SSP , KR , PI
چكيده فارسي :
با توجه به احتمال نشت شيرابه موجود در محل‌هاي دفن زباله به داخل آبخوان و امكان وجود آلاينده‌هايي مانند هيدروكربن‌ها و فلزات سنگين، مي‌توان محل‌هاي دفن را به‌عنوان يك تهديد بالقوه براي منابع آب زيرزميني به‌شمار آورد. در اين پژوهش، تغييرات مكاني كيفيت آب زيرزميني، در مجاورت محل دفن پسماندهاي جامد شهري واقع در يك منطقه كشاورزي در جنوب غربي شهر زنجان بررسي شد. براي اين منظور تجزيه‌و‌تحليل 18 پارامتر فيزيكوشيميايي، فلزات سنگين و باكتريايي در شيرابه محل دفن و 14 نمونه آب زيرزميني تا شعاع 5 كيلومتري از محل دفن در طي دو دوره نمونه‌برداري (آذرماه 1399 و خردادماه 1400) بررسي شد. در اين پژوهش براي بررسي ميزان آلايندگي شيرابه و نيز ميزان آلودگي آبهاي زيرزميني منطقه ناشي از شيرابه و يا ساير منابع از شاخص‌هاي مختلفي از جمله شاخص آلودگي شيرابه، نسبت جذب سديم، شاخص كيلي، شاخص نفوذپذيري و درصد سديم محلول استفاده شد. با توجه به نتايج شاخص LPI آلودگي آبهاي نمونه‌برداري شده با شيرابه بررسي شد و نتايج، حاكي از عدم آلودگي منابع آبي بررسي شده به شيرابه است. همچنين كيفيت اين منابع براي استفاده در كشاورزي طبق شاخص‌هاي SAR، KR و PI مطلوب، ارزيابي شد و صرفاً شاخص SSP در 64 و 86 درصد نمونه‌ها به‌ترتيب در آذرماه 1399 و خردادماه 1400، آلوده گزارش شد. در حالت كلي نتايج حاصل از بررسي كيفي نمونه‌هاي آب زيرزميني در فصل خشك (آذرماه 1399) نمود بيشتري از آلايندگي دارد. همچنين با وجود اينكه بر اساس نتايج حاصل از شاخص‌هاي كشاورزي و LPI در چاه 5 به‌عنوان نزديك‌ترين چاه به محل دفن، عدم آلودگي توسط شيرابه گزارش شد، اما با توجه به خطرات بالقوه شيرابه محل دفن واقع در منطقه كه حاوي مقدار نسبتاً زيادي از غلظت كلر است و به‌عنوان يك شناساگر شيرابه عمل مي‌كند، پيشنهاد مي‌شود چاه‌هاي نظارتي در اعماق مختلف و در فواصل كمتر از 1 كيلومتر نسبت به محل دفن حفر شود و نمونه‌برداري طي دوره‌هاي متوالي انجام شود تا كوچكترين تأثيرات شيرابه بر آبهاي زيرزميني مشخص شود.
چكيده لاتين :
Landfills can be considered as a potential threat to groundwater resources, considering the potential of groundwater pollution by leachate with the pollutants such as hydrocarbons and heavy metals. In this study, spatial changes in groundwater quality used in agriculture, in the vicinity of landfill site of municipal solid wastes in the southwest of Zanjan city were investigated. For this purpose, analysis of 18 physicochemical, heavy metals and bacterial parameters in leachate and 14 groundwater samples were investigated around the dumpsite up to a 5 km radius from landfill during two sampling periods (i.e., December 2020 and June 2011). In this study, several indices including leachate pollution index, sodium absorption ratio, Killie index, soluble sodium percentage and permeability index were used to investigate groundwater pollution in the study area due to leachate or other sources. According to the results of LPI, none of the groundwater samples were polluted with leachate. Also, the quality of these resources for use in agriculture was evaluated favorably according to SAR, KR and PI indices, however, according to SSP, 64% and 86% of samples during December 2020 and June 2021, respectively, were reported polluted. In general, the results of qualitative study of groundwater samples in dry season (December 2020) were more pronounced than pollutants. Although based on the results of agricultural indicators and LPI in well number 5 as the closest well to the landfill, no contamination by leachate has been reported, however the high chlorine concentration which was at maximum of allowed range, the potential dangers of landfill leachate were shown. It is noted that chlorine acts as a leachate detector in groundwater. Therefore it is recommended that monitoring wells be dug at different depths and at distances of less than one kilometer from the landfill, and sampling be done in successive periods to determine even the smallest effects of leachate on groundwater.
