تعامل قدرت و تجارت در سياست تجاري 2021 اتحاديه اروپا و پيامدهاي آن بر روابط تجاري ايران

Interaction between Power and Trade in EU Trade Policy 2021 and its Implications for Iran

كميسيون اروپا در فوريه 2021 سياست جديد تجاري اتحاديه اروپا را با عنوان «سياست تجاري باز، پايدار و جسورانه» اعلام كرد. اتحاديه اروپا با اين سياست جديد، خود را براي مواجهه با دگرگوني‌هاي ژئوپليتيك ناشي از تحولات بين‌المللي از جمله افزايش سهم آسيا در اقتصاد جهاني، تشديد رقابت قدرت‌هاي بزرگ و تحولات تكنولوژيك در عرصه تجارت و ارتباطات جهاني آماده مي‌كند. سياست تجاري جديد اتحاديه اروپا تأثيرات زيادي بر ايران خواهد داشت؛ هم از جهت مراودات اقتصادي و تجاري ايران با اروپا و هم از جهت تأثيرپذيري مراودات ايران و شركاي آسيايي‌اش از سياست‌هاي اتحاديه اروپا. سؤال اصلي مقاله اين بوده است كه «سياست تجاري جديد اتحاديه اروپا چه ويژگي‌هايي دارد و چه تأثيراتي بر ايران مي‌گذارد». اين پژوهش با استفاده از چارچوب مفهومي «بارنت و دووال درباره قدرت» و با تحليل محتواي كيفي اسناد اتحاديه اروپا، نشان داده است كه سياست تجاري جديد اتحاديه اروپا به معناي گذار كامل از «رويكرد قدرت براي تجارت» به‌سوي «رويكرد قدرت از طريق تجارت» است و تثبيت اين رويكرد مي‌تواند از ابعاد ساختاري و نهادي «آثار مثبت» و از ابعاد اجباري و گفتماني «آثار منفي» بر روابط تجاري ايران داشته باشد. در اين مقاله پس از مقدمه، ابتدا تسلط تدريجي رويكرد قدرت از طريق تجارت توضيح داده شده و سپس تصوير كلي رابطه تجاري كنوني ايران و اروپا و مؤلفه‌هاي سياست تجاري جديد اتحاديه اروپا بررسي گشته است و در بخش يافته‌ها، تأثيرات سياست تجاري جديد اروپا بر ايران در قالب مؤلفه‌هاي قدرت اجباري، ساختاري، نهادي و گفتماني اتحاديه اروپا مورد تحليل قرار گرفته است.

European Commission published EU trade policy titled an open, sustainable and assertive trade policy in Feb 2021. The main concern underlying this new policy is EU preparation for confronting new geopolitical developments derived from increasing role of Asia in the global economy, great power competition and new advancements in digital trade and global communication. Due to Iran’s economic interactions with EU countries and also the sensibility of Iran’s economic ties with Asian partners to EU policy, EU trade policy would have significant impacts on Iranian economy. The article investigate the elements of EU trade policy 2021 and how it influences Iran. Applying Barnett and Duvall conceptualization of power, the article argues that EU approach to global trade has evolved from power to trade to power through trade and this approach has paradoxical impacts on Iranian economy; negative impact in regard to EU compulsory and discursive power and positive impact in regard to EU structural and institutional power.