بررسي زبان‌شناختي گونة كُردلي از گونه‌هاي زبان كردي

Linguistic Analysis of Kordali Variety of Kurdish Language Varieties

زبان‌شناسي مطالعة علمي زبان است و توصيف زبان‌ها و شرح دانش ناخودآگاه اهل زبان از اهداف آن است. همة زبان‌هاي بشر از نظر ماهيت، شبيه به هم هستند و به دليل نحوة پراكندگي سخنگويان و تحول تاريخي هر يك از آن‌ها، هر كدام داراي تنوعات گويشي و لهجه‌اي گوناگوني مي‌باشند. هر زباني داراي سه زيرساخت واج‌شناسي، صرف و نحو مخصوص به خود مي‌باشد. در اين پژوهش از اصطلاح زبان‌شناختي «گونه» كه اصطلاحي خنثي است، براي اطلاق به گونة زباني «كُردلي» استفاده مي‌شود. گونة كُردلي جزو خانوادة زبان كردي است كه از شاخة زبان‌هاي ايراني شمال‌غربي به شمار مي‌رود. داده‌هاي اين پژوهش با هدف توصيف واج‌شناختي نظام واجي، توصيف صرفي نظام واژگاني و توصيف نحوي نظام دستوري گونة كُردلي از گويشوران كُردلي ساكن شهر دهلران از توابع استان ايلام گردآوري شده‌اند. اين پژوهش با روش توصيفي-تحليلي ارائه مي‌شود و روش تحقيق نيز به دو صورت كتابخانه‌اي و ميداني است. تحقيق ميداني به صورت مصاحبة رو در رو و پرسش و پاسخ با 12 نفر انجام شده است. داده‌ها با الفباي آوانگار IPA 2020 آوانگاري شده‌اند و تحليل صرفي و نحوي پژوهش بر اساس كتاب دستور زبان فارسي 1 نوشتة احمدي گيوي و انوري (1390) صورت مي‌گيرد. نتايج به دست آمده نشان مي‌دهند كه گونة كُردلي داراي 9 واكه و 28 همخوان است و انواع فعل به‌جز فعل‌هاي دووجهي و فعل‌هاي غير شخصي و انواع اسم، صفت، ضمير، قيد، شبه‌جمله و نقش‌نما و انواع جمله‌هاي خبري، پرسشي، عاطفي، امري، ساده و مركب نيز در اين گونة زباني يافت مي‌شوند.

Languages ​​have different dialects and accents due to the dispersal of speakers and their historical developments. Each language has its own three substructures of phonology, morphology and syntax. In this research, the linguistic term "variety" is used, which is a neutral term. Kordali variety belongs to the Kurdish language family. The data of this study were collected with the aim of phonological description of phonological system, morphological description of lexical system and syntactic description of grammatical system of Kordali speakers living in Dehloran city of Ilam province. This study is presented by descriptive-analytical method and the research method has been done in both library and field. Field research was conducted in the form of face-to-face interviews with 12 informants. The data were transliterated into the IPA2020 transliteration alphabet, and the phonology section was analyzed based on the Prague School of Phonetics. The morphological and syntactic analysis in this study is based on the book "The grammar of Persian language 1st". The results show that Kordali variety has 9 vowels and 28 consonants. All kinds of verbs except two-dimensional verbs and impersonal verbs, and all kinds of nouns, adjectives, pronouns, adverbs, pseudo-sentences and function words, as well as all types of declarative, interrogatives, expressive, imperative, simple and complex sentences are also found in this variety of language.