تبيين قواعد فقهي مرتبط شهر سازي و شهر نشيني

از آنجا كه از صدر اسلام تا كنون بسياري از مردم مسلمان در شهرها زندگي ميكردند و تعاملات شهري نيازمند قوانين مختص به خود است؛ در دين مقدس اسلام احكام متعددي در اين زمينه جود دارد؛ كه اين احكام از نظر فراگيري در يك سطح نبوده و آن دسته از احكامي كه از فراگيري بيشتري برخوردارند را قواعد فقه گويند؛ پژوهش حاضر با روش توصيفي تحليلي ابتدا به تبيين راههاي كشف قواعد فقهي است‌ مانند نص‌ صريح‌، تعليل‌، تتبع‌ و استقراء در نصوص،اطلاق يا عموم نص‌، عقل‌، عرف و سيره عقلا، سيره متشرعه‌ پرداخته كه در نهايت بايد گفت اين روشها محصور نيستند. و سپس به بررسي قواعد عام حاكم بر امور شهري مانند قاعده ملكيت‌ بشر بر كره زمين و »حرمت‌ اختلال نظام« و ... پرداخته  كه در اين راستا فعاليت‌ هاي عمراني‌ خارج از نظم‌ عمومي‌ شهر و جامعه‌ غير شرعي‌ محسوب ميشوند. و ميتوان طبق آيات قرآن آبادسازي زمين را واجب و تخريب آن را حرام توصيف كرد.و بي مصرف رها كردن زمين غير مشروع است. و طبق قاعده لاضرر قدمت آنچه‌ كه‌ موجب‌ زيان است‌ دليل‌ و گواه بر ارزش شرعي‌ آن نيست‌ بلكه‌ قدمت‌ آن اعتباري ندارد و ازاله‌ و زدودن آن واجب‌ است‌.  و طبق قاعده مذكور تصرف در ملك‌ مشروط به‌ عدم اضرار و بوده تا هم مصلحت‌ مالك‌ تامين گردد و هم ضرري به ديگران نرسد؛ ولي مرمت خانه بر صاحب آن واجب نبود؛ لذا تا زمانيكه اين خرابي منجر به اضرار به ديگران نگردد؛ الزام و اجبار وي به تعمير جايز نيست. در ادامه به بررسي برخي از قواعد فقهي خاص مانند حرمت‌ تعطيل‌ مال پرداخته شده كه در نتيجه ميتوان حرمت‌ طلاكاري سقف‌ و ديوارهاي منازل را استنباط كرد.