كاربرد تكنيك تحليل علل ريشه‌اي در جراحي: مطالعه كيفي نقاط ضعف، قوت و چالشها

مقدمه: تحليل علل ريشه اي به عنوان يكي از مهم‌ترين ابزارهاي مديريت حوادث بوده كه هدف آن شناخت دلايل واقعي يك مسئله و پيدا نمودن راه‌هايي جهت حذف اين علل است. جراحي از جمله حيطه هايي است كه امكان بروز خطاي باليني در آن قابل توجه است. بنابراين، هدف اين مطالعه، تبيين نقاط ضعف و چالش هاي كاربرد تحليل علل ريشه اي وقايع جراحي و شناخت تجربه كاركنان پيرامون فناوري مذكور است. روش ها: اين مطالعه از نوع كيفي و از طريق مصاحبه با خبرگان در سال 1400 به انجام رسيد. با 20 نفر از تيم تحليل علل ريشه اي شاغل در بيمارستان هاي آموزشي وابسته به دانشگاه علوم پزشكي ايران مصاحبه شد. پس از پياده سازي مصاحبه ها، از نرم افزار MAXQDA نسخه 10 به منظور تحليل محتواي موضوعي و استخراج مفاهيم مرتبط با اهداف پژوهش استفاده شد. يافته ها: اكثريت افراد مشاركت كننده زن، سرپرستار، داراي سن 30 تا 40، سابقه كار 11 تا 15، و شاغل در بيمارستان هاشمي نژاد بودند. مهمترين نقاط ضعف شناسايي شده براي تحليل علل ريشه اي شامل نقص در اجراي صحيح فرآيند تحليل علل ريشه اي و عدم مشاركت افراد، بيمارستان ها و دانشگاه ها در اين فرآيند بود. نتيجه گيري: مديران و سياست گذاران سلامت بايد در جهت كاهش نقاط ضعف تحليل علل ريشه اي از طريق تشريح ضرورت اين فرآيند، تحليل علل ريشه اي بلافاصله پس از هر رخداد باليني، ارزيابي اثربخشي تحليل علل ريشه اي، ارائه بازخورد كافي از سوي مقامات بالادست درماني، فرهنگ سازي تحليل علل ريشه اي، تامين امكانات لازم براي انجام اين تحليل ها، ارائه دستورالعمل هاي شفاف تشويق و تنبيه كاركنان اقدام نمايند.